Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 126

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2018 ◆ SAYI : 126 10 inforcingSteel donatı malzeme modeli tanımlanmıştır. SP3-R kolon-kiriş bağlantısı için de- neysel çalışmada elde edilen ve sayısal modelde hesaplanan tepe yükü- yer- değiştirme grafikleri Şekil 4b’de veril- miştir. Sayısal model % 3.5 ötelenme oranının 2. çevrimine kadar deneysel çalışmada elde edilen dayanıma yakın değerdedir. Sayısal modelde maksi- mum ulaşılan yük ile deneysel olarak belirlenen yük değeri oranı 1.15 olarak belirlenmiştir. 4. ÖNÜRETİMLİ ÇERÇEVELERİN DOĞ- RUSAL OLMAYAN YAPISAL ANALİZ- LERİ 4.1 Yapısal Analiz Modelleri Önüretimli betonarme çerçeve tipi binaların deprem yükü azaltma katsa- yıları üç katlı (M3) ve beş katlı (M5) çerçevelerin analizleri ile araştırılmıştır (Girgin v.d., 2017b). İş merkezine ait plan ve incelenen üç açıklıklı çerçe- ve Şekil 5a’da verilmektedir. 2-2 aksı için Şekil 5b’de verilen yapısal analiz modelinde kolon, kiriş ve bağlantı bo- yutları ile donatı detayları Şekil 1’de verilen numune detayları dikkate alın- mıştır. Kirişlerde hesap yükü 40 kN/m olarak hesaplanmıştır. Kiriş ve kolonlar için iki integrasyon noktası bulunan kuvvet esaslı kolon-kiriş elemanları tanımlanmıştır. Hibrit kolon-kiriş birle- şim bölgesi, Şekil 3’de verilen sayısal model ile temsil edilmektedir. Model- lerin 1. ve 2. modları için %5 kritik sönüm oranına karşılık gelen Rayleigh sönümü uygulanmıştır. Kat kütleleri kolon-kiriş birleşimlerine kat düzey- lerinde tanımlanmıştır. Üç katlı (M3) ve beş katlı (M5) modeller için hâkim moda ait periyotları 0.34 sn ve 0.51 sn olarak hesaplanmıştır. Önüretimli çerçevelerin sismik performanslarının belirlenebilmesi için doğrusal olma- yan artımsal dinamik analizler ve statik analizler gerçekleştirilmiştir. 4.2 Artımsal Dinamik Analiz Yöntemi Betonarme yapıların sismik perfor- mansının değerlendirilmesinde doğ- rusal olmayan statik itme analizleri ve doğrusal olmayan dinamik analizler yaygın olarak uygulanmaktadır. Ar- tımsal dinamik analiz (IDA) yaklaşı- mı, maksimum göreli kat ötelenme oranı ( θ max ), kesit dönmesi gibi hasar ölçütlerini binanın hâkim moduna ait spektral ivme değeri (S a (T 1 ; %5)) gibi şiddet ölçütleri ile ilişkilendirmek üzere Vamvatsikos ve Cornell (2002) tarafından geliştirilen bir yöntemdir. Artımsal dinamik analiz yönteminde, bir ya da birden fazla ölçeklenmemiş (kaydedilmiş) deprem kaydı seçil- mektedir. Yapının ilk moduna karşılık gelen spektral ivme, S a (T 1 ;%5) elastik bölgeden başlayıp (0.05g, 0.1g v.b.) artacak şekilde seçilen ölçeklenme- miş deprem kayıtları ölçek faktörü ile Şekil 6. Artımsal dinamik analizler (IDA) için kullanılan ölçeklenmemiş deprem kayıtları Şekil 5. (a) Önüretimli bir betonarme binanın planı, (b) Üç katlı (M3) çerçevenin yapısal analiz modeli (Girgin v.d., 2017b) (a) (b)