Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 128

MAKALE BETON PREFABRİKASYON EKİM 2018 ◆ SAYI : 128 10 nımlarını belirlemek üzere ilgili deney gününe kadar bekletilmiştir. 3. DENEY SONUÇLARI VE DEĞER- LENDİRME 3.1. Kür uygulanan betonların iç sı- caklıkları Değişik ortam sıcaklıklarında muhafa- za edilen taze betonlara elektriksel kür uygulanması sonucunda farklı elektrik- sel gerilimler altında betonların sahip oldukları görünen hidratasyon sıcak- lık değerleri Şekil 3’te görülmektedir. Laboratuar şartlarında (~22 o C) taze beton kendi halinde kür edildiğindeki ısısı Şekil 4.a’da 0V olarak verilmiştir. Taze betona 45’ten 90 V değerine ka- dar elektriksel gerilimin 24 sa boyun- ca uygulanması durumunda betonun hidratasyon ısısı artmaya başlamış- tır. Bununla birlikte beton iç sıcaklık değerlerinin maksimum olduğu tepe noktaları daha belirgin hale gelmiş ve bu tepe noktalarının süreleri daha kısa zamanda belirginleşmiştir. Kalıptaki betonların iç sıcaklık değerleri maksi- mum değerden sonra tekrar zamanla azalmaya başlamıştır. Bunun nedeni, betonun zamana bağlı olarak faz de- ğiştirip akışkan halden katı duruma geçmesi ve bu sırada elektriksel öz- direncinin artması sonucu içerisinden elektrik akımının geçişine izin verme- mesidir. Dolayısıyla elektrik akımı ge- çemediğinden iyon hareketi durmakta ve betonun iç sıcaklık değeri de ortam sıcaklığına doğru gelmeye başlamıştır. Taze betonlar soğuk ortam şartlarına maruz bırakıldığında iç sıcaklık değeri hızla ortam şartlarına doğru soğumaya başlamıştır. Bu betonlara elektriksel kür uygulandığında ise özellikle 60V üzerindeki elektriksel gerilim uygulan- ması sonucunda betonların iç sıcaklık değerleri pozitif sıcaklık değerlerinde korunabilmiştir. Örneğin ortam sıcak- lığı 0 oC’de olan betonlara 60 ve 90 V elektriksel gerilim uygulanırsa beton iç sıcaklığı +5 oC üzerinde tutulabil- mektedir. Diğer yandan -10 o C ortam şartlarındaki betona 90V gerilim uygu- lanırsa yaklaşık 15 sa boyunda beton iç sıcaklık değeri +5 o C üzerinde tu- tulabilmiştir. Beton iç sıcaklığının sabit bir değerde tutulabilmesi için ortam sıcaklığının azalmasıyla birlikte daha fazla değerde elektriksel gerilim uygu- lanması gerekmektedir. 3.2. Priz bitiş süreleri İç sıcaklık ölçümü ile priz süresi ara- sındaki ilişki Şekil 3’te ifade edilmişti. Ortam koşullarında (22 ºC) ölçüm alınan iç sıcaklık verilerinden yarar- lanarak maksimum sıcaklığa ulaştığı dakika değerlerinin belirlenmesiyle priz bitiş sürelerine ulaşılmıştır. Ortam ko- şullarında (22 ºC) uygulanan gerilme değerinin artmasıyla birlikte priz bitiş sürelerinin azaldığı Şekil 5’te görül- mektedir. Ortam koşullarında gerilme uygulanmayan betonun priz bitiş süre- sine göre 90 volt gerilme uygulanan betonda yaklaşık %74 oranında priz süresinde azalma görülmüştür. Betona 90 Volt gerilme uygulanmasıyla priz bitiş süresi 260 dakiya düşürülmüş- tür. Kalıp alma süresi yaklaşık olarak 4 buçuk saate düşürülerek özellikle seri üretimin önemli olduğu prefabrik sek- töründe 90 Volt gerilme uygulayarak kalıp alma süresinden tasarruf sağla- nabilmektedir. Nispeten soğuk ortamda (0 ºC’de) dökülen ve gerilme uygulanmayan betonlar ile 45 Volt ve 60 Volt gerilim uygulanan betonlarda 24 sa içerisinde priz meydana gelmemiştir (Şekil 6). 90 volt uygulanan betonda priz süresi 1060 dakikada alınabilmiştir. Soğuk ortam koşullarında normal şartlarda 24 sa içerisinde priz gerçekleşmezken 90 volt gerilme uygulayarak 24 saatten daha kısa sürede priz sona erme sü- resine ulaşılarak kalıp alınabilmektedir. -10 ºC’de dökülen gerilme uygulanma- yan betonda, 45 Volt ve 60 Volt geril- me uygulanan betonlarda 1440 dakika boyunca priz bitişi görülmemiştir. 90 volt gerilme uygulanan betonda priz bitişi gözlemlenmiştir (Şekil 7). 90 Volt gerilme değerinde priz bitişi 1140 dakikada meydana gelmiştir. Soğuk ortam koşullarında normal şartlarda priz gerçekleşmezken 90 volt gerilme uygulayarak 24 saatten daha kısa sü- rede kalıp alınabilmektedir. Şekil 5. Ortam koşullarında dökülen betonların farklı gerilme değerlerinde priz bitiş süreleri.