Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 129

MAKALE BETON PREFABRİKASYON ŞUBAT 2019 ◆ SAYI : 129 10 da yük aktarımı H2N2 numunesinde iyileşmekte, bu da genel sistem davra- nışına yansımaktadır. Deneylerde saç levha yırtılmasının yanı sıra trifon vida kırılması da gözlenmiştir, Şekil 9. Yüklemenin hadve doğrultusunda ya- pıldığı H2N3 numunesinde, bindirme bölgesinde paneller arasında daha büyük yerdeğiştirme farkı oluşmuştur. Hasar durumları incelendiğinde, tersi- nir tekrarlı yükler etkisinde trifon vida deliklerinin adım adım genişlediği ve panel düzlemindeki etkilerin aşıklara aktarımını olumsuz etkilediği görül- mektedir. Trifon sayısında artışa gidil- mesinin ve/veya mesnet bölgelerinde panel saç kalınlığının artırılmasının saç yırtılmasını geciktireceği/önleyeceği, böylelikle sandviç panelde daha büyük düzlem içi rijitlik ve dayanımlara ulaşı- lacağı öngörülmektedir. 4. KURAMSAL ÇALIŞMA Bir prekast betonarme yapıda, sandviç panellerin çatı örtü malzemesi olarak kullanımı halinde çatı düzlem içi rijitli- ğine olan katkıları sayısal olarak ince- lenmiştir. 4.1 Prekast Betonarme Yapının Üç Boyutlu Hesap Modeli Taşıyıcı çerçeveleri 20 m açıklıklı olan tek katlı bir sanayi yapısı incelenmiştir, Şekil 10a ve 10b. Çerçeve aralıkları 8 m, kolon yüksekliği de 8.2 m dir. Be- ton sınıfı C30, donatı çeliği sınıfı da S420 dir. Kolon kesiti 500×500 mm olup, %1.0 boyuna donatı oranına sahiptir. Çer- çeve düzleminde, eğik çatı kirişleri 400×500 mm boyutlarındaki kolon kısa konsollarına mafsallı olarak bağ- lanmaktadır. Eğik çatı kirişi, oluk kirişi ve aşıklara ait geometrik özellikler Şekil 10c ve 10d de verilmiştir. Oluk kirişle- ri, uzun doğrultuda kolonlara mafsallı olarak bağlanmıştır. Eğik çatı kirişi üst başlık düzleminde 2 m aralıklar ile yer- leştirilmiş T kesitli prekast aşıklar kul- lanılmıştır. Betonarme elemanların öz ağırlıkları yanında, çatı örtü malzemesi öz ağırlığı 0.12 kN/m 2 , kar yükü de 0.75 kN/m 2 olarak dikkate alınmıştır. Hesap modelinin hazırlanmasında Seismo-Struct yazılımı kullanılmıştır. Kolon kesitlerinde sargılı ve sargısız beton davranışı Mander modeli ile, do- natı çeliğinin davranışı ise Menegatto Pinto modeli ile temsil edilmiştir. Yer- değiştirme esaslı eleman tipi seçilmiş, doğrusal olmayan şekildeğiştirmeler yayılı olarak dikkate alınmıştır. Eğik çatı kirişleri, oluk kirişleri ve aşıklar ise elastik çubuk elemanlar olarak tanım- lanmıştır. Aşıkların eğik çatı kirişlerine bağlantısında, çatı düzleminde mafsallı ( HM#1 ve HM#2 ) ve moment aktaran ( HM#3 ve HM#4 ) birleşim şekilleri çalışılmıştır. 4.2 Çatı Örtüsünün Hesap Modeli Sandviç panellerden oluşturulan çatı örtüsünün sağladığı düzlem içi rijitliği temsil etmek üzere, Şekil 10b de ve- rilen hesap modeli oluşturulmuştur. Eşdeğer çubuk sistemde kullanılacak pandül çubukların eksenel rijitliği (( k ) e ) Denklem (1) ile hesaplanabilir, Yüksel vd. (2019). Denklemde yer alan değiş- H2N1 Kenar Hadve Bağlantı Bölgeleri H2N2 H2N3 Şekil 9. Sandviç panel mesnetlenme bölgelerinde gözlenen hasar durumu H2N1 Bindirme Bölgeleri H2N2 H2N3