Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 130

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2019 ◆ SAYI : 130 16 bölgesinden 27 mm ayrılmıştır. Bu du- rum, birleşim bölgesinde donatı sıyrıl- ması olduğunun önemli bir kanıtıdır. BPf numuneleri, yükleme çevrimlerinin sonunda kirişlerin alt ve üst kesitlerin- de gerçekleşen beton ezilmesi ile göç- meye ulaşmıştır. Diğer yandan, SP5 numunesi (Şekil 6-f) CP numunesinin göçme biçimine benzer olarak kiriş uç- larında plastik mafsal oluşumu ile güç tükenmesine erişmiştir. Çelik L-korniyerlerin kullanılmadığı SP1 ve SP3 numunelerinde, kolon pas payındaki ezilme %1 yatay yerde- ğiş-tirme oranında başlamıştır. Diğer taraftan, çelik korniyerlerle güçlen- dirilmiş SP2 ve SP4 numunelerinde kolon pas payındaki ezilme %3 lük ya- tay yerdeğiştirme oranına kadar oluş- mamıştır. Kolon pas payı hasarındaki bu gecikme, L-korniyerlerin sağladığı güçlendirme etkisine bağlanabilir. Şe- kil 4 den izlenebildiği gibi, kolon pas payında oluşan hasar numunelerin ya- tay yük taşıma kapasitelerini ve akma sonrası davranışlarını önemli düzeyde etkilememiştir. Bunun başlıca sebe- bi etriyelerle iyi sargılanmış kolonda eğilme hasarı meydana gelmemesidir. Buna karşın kolona büyük eksenel ba- sınç kuvveti etkimesi durumunda; be- ton pas payının çatlaması, kolon-kiriş birleşim bölgesinin rijitlik ve dayanım özelliklerini ciddi şekilde azaltabilecek- tir. Donatı Şekildeğiştirmeleri SP3, SP5 ve CP numunelerinde kiriş boyuna donatılarında ölçülen birim şekildeğiştirme grafikleri Şekil 7-a, 7-b ve 7-c de verilmiştir. SP5 ve CP numunelerinin (Şekil 7-b ve 7-c) kiriş plastik mafsal bölgelerinde boyuna donatılarda büyük plastik şekildeğiş- tirmeler oluşurken, kolon-kiriş bağlantı bölgesinde donatılar elastik bölgede kalmıştır. Buna bağlı olarak, plastik şekildeğiştirmeler ve çevrimsel enerji tüketiminin önemli bölümü kirişlerin plastik mafsal bölgelerinde gerçekleş- miştir. Diğer yandan, SP3 numunesin- de (Şekil 7-a) kiriş donatılarının plastik birim uzaması SP5 ve CP numune- lerinden belirgin şekilde küçüktür ve kolon-kiriş bağlantı bölgesindeki do- natılarda akma ortaya çıktıktan sonra şekildeğiştirmeler çok büyümemiştir. Bu durum, numunede inelastik yerde- ğiştirmenin artmasıyla kolon-kiriş bağ- lantı bölgesindeki donatı sıyrılmasının arttığını göstermektedir. Ankraj başlıklı donatı kullanılmayan SP1, SP2 ve SP4 numunelerinde ölçülen donatı birim şekildeğiştirmeleri SP3 numunesinde ölçülenler ile benzerdir. Şekil 7-b’den görüldüğü gibi, SP5 nu- munesinde kullanılan ankraj başlıklı donatılar deney boyunca elastik böl- gede kalmıştır. Tüm deney numunele- rinde, kolon-kiriş bağlantı bölgesindeki etriyeler en büyük yerdeğiştirme düze- yine kadar elastik bölgede kalmıştır. Şekil 6. Numunelerin deney sonundaki hasar durumları