Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 130

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2019 ◆ SAYI : 130 18 Taşıma Kapasitesi ve Dayanım Kaybı Numuneler güçlü kolon-zayıf kiriş yaklaşımı ile tasarlandığı için; yatay yük taşıma kapasiteleri, kiriş akma mekanizma durumu esas alınarak hesaplanabilir. SP1’den SP4’e kadar olan numunelerde; kiriş, KKE içine yerleştirilmiş donatılar ile çekirdek böl- gesine yerleştirilmiş boyuna donatılara sahiptir. Bunun sonucu olarak kiriş kritik kesiti, KKE ile kolon-kiriş bağlantı bölgesi arayüzünde oluşmuştur, Şekil 8. Kritik kesitteki kiriş moment taşıma kapasitesini kullanarak, en büyük yük taşıma kapasitesi P n aşağıdaki gibi he- saplanabilir: Burada P bp (=M bp / (l b + s)) ve P bn (=M bn / (l b + s)) kiriş mesnetle- rindeki reaksiyon kuvvetlerini; M bp ve M bn kirişin kritik kesitindeki pozitif ve negatif moment taşıma kapasitelerini, l b kolon yüzeyi ile kiriş mesneti ara- sındaki net kiriş açıklığını, s KKE’nin kolon pas payına oturma mesafesini, h c ise kolon kesit yüksekliğini gös- termektedir. Negatif moment taşıma kapasitesinin hesabında (üst dona- tıların çekmede olduğu durum), KKE nın betonunun kesit basınç blokuna katkısı dikkate alınmıştır. Öte yandan, pozitif moment taşıma kapasitesi he- sabında (alt donatıların çekmede oldu- ğu durum); KKE’de bulunan donatılar, kolon-kiriş bağlantı bölgesinde sürekli olmadıkları için dikkate alınmamıştır. CP numunesinde kritik kesit kolon yüzeyindedir. SP5 numunesinde kri- tik kesitin kolon yüzeyinden 240 mm sonra, ankraj başlıklı donatıların biti- minde olduğu varsayılmıştır, Şekil 2-e. Tablo 3 ve Şekil 4, hesaplanan P n ve deneylerde belirlenen P u dayanımlarını karşılaştırmaktadır. P n nin hesabında gerçek malzeme dayanımları kullanıl- mıştır. Deneysel P u değerleri, hesapla belirlenen P n değerlerinden %3 ile %14 kadar daha büyüktür. Bu dayanım faz- lalığı, hesaplarda dikkate alınmayan donatıların çevrimsel pekleşmesi ile açıklanabilir. Şekil 9-a, bir yerdeğiştirme oranı için yapılan çevrimsel yüklemede ortaya çıkan dayanım kaybını tanımlamak- tadır, [9]. Çevrimsel dayanım oranı a i , i ’nci yük çevrimindeki yük taşıma kapasitesinin, ilk çevrimdeki kapasite- ye oranı olarak ifade edilmiştir, a i =P i Şekil 8. BPf numunelerde (SP1-SP4) yatay yük taşıma kapasitesinin hesabı Şekil 9. Numunelerin çevrimsel dayanım kayıpları P n = = (P bp + P bn ) l 2h (M bp + M bn ) l h(l-h c +2s)