Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 15 2.2. Betonarme Binalar Bölgedeki betonarme binalar çoğun- lukla 3~15 kat arasında yapılmak- ta, 8 katlı binaların yoğunluğu dikkat çekmektedir. Günümüzde inşa edilen binaların çoğu 8 kat civarında ya da üzerindedir. Mevcut betonarme iskelet türü binalarda izlenen hasar ve göçme biçimleri Türkiye’de önceki tarihlerde yaşanan yıkıcı depremlerde izlenen- lerden ve Bölüm 2’de özetlenenlerden farklı değildir. Bu nedenle bunlar bura- da tekrarlanmayacak, yalnızca özellik gösteren binalardan örnekler sunula- caktır. Çoğunlukla en büyük sorunun yatay rijitliği yetersiz olan binalardan, kısa kolonlardan, donatı detaylarından, malzeme kalitelerindeki yetersizlikler- den ve olumsuz müdahalelerden kay- naklandığı söylenebilir. Bu tür sorunlar en çok 1999 yılı öncesi yapılan bina- larda izlenmiş olup ortaya çıkan ha- sarlar bu tür binalarda daha yoğundur. Buna karşın, nispeten daha güncel ya- pılarda yapısal hasar ya yok ya da yok denecek kadar azdır. Deprem sonrasında şehir merkezle- rinde özellikle hasarın yoğunlaştığı bölgelerde toplu yıkımların yapıldığı görülmüştür (Şekil 23). Bu binalarda değişik düzeylerde yapısal hasarların meydana geldiği belirtilmiştir. Çoğun- lukla 8 katlı olan bu tür binalar bitişik düzende inşa edilmiş olup yıkımlardan sonra ortaya çıkan yan cephelerden bu akslarda betonarme perdeler bulun- madığı anlaşılmaktadır. Bazı binalarda yıkımın hiç de güç olmaması yapım kalitesi hakkında ipuçları vermektedir. Elazığ şehir merkezinde, Abdullahpa- şa Mahallesi’nde yer alan 6 katlı toplu konut binalarında yapılan incelemede binalarda, özellikle alt katlarda yoğun yapısal olmayan hasarlara rastlanmış- tır (Şekil 24). Betonarme çerçeveler ile bölme duvarları arasında yatay ve düşeyde oluşan ayrılma çatlakları, du- varlarda düzlem içi çatlaklar, düzlem Şekil 23. Malatya, Merkez, Sivas Cad. Çok Katlı Betonarme Binalarda Yıkımlar (Yapım Yılı-1980’li Yıllar) Şekil 24. Elazığ Abdullahpaşa Mahallesi'nde Çok Katlı Betonarme Binalarda Hasarlar (a) (a) (b) (b)