Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 22 alınmış ve donatıların karbon eşdeğeri seviyelerinin yüksekliği nedeniyle sis- temden beklenen süneklikte davranış gözlemlenmemiştir, [16,17]. 2.3.2. Bu Depremde Prefabrike Bina- ların Performansı Depremden etkilenen Elazığ ve Malatya illerinde 3 adet organize sanayi bölge- si bulunmaktadır. Elazığ OSB’de 104 adet faaliyette, 12 adet inşaat halinde, 11 adet proje aşamasında olan toplam 127 adet, Malatya 1.OSB’de 166 adet faaliyette, 30 adet inşaat halinde, 13 adet proje aşamasında olan toplam 209 adet, Malatya 2.OSB’de 153 adet faaliyette, 4 adet inşaat halinde toplam 157 adet sanayi yapısı bulunmakta- dır [18]. Bölgedeki organize sanayi bölgelerinde aktif olarak kullanılan, çatı kaplaması tamamlanmış, montaj aşamasında ve proje aşamasında olan her türlü safhadan binalar gözlemlen- miştir. Üç sanayi bölgesi için de AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İn- teraktif Web Uygulaması’ndan [7] en büyük yer ivmeleri (PGA) Elazığ O.S.B. için PGA=0.457g, Malatya 1. O.S.B. için PGA=0.322g, Malatya 2. O.S.B. için PGA=0.319g olarak okunmuştur. Bölgede meydana gelen depremde yeni tasarım için öngörülen bu ivme L=27m’dir. Bu açıklıklarda 30/42cm ve 30/50cm betonarme aşık eleman- ları, 200cm mahyalı, kiriş üst tabla genişliği 60cm olan betonarme prefab- rike çatı kirişleri kullanılmaktadır. Şekil 37’de TBDY-2018’e göre tasarlanmış ve projeleri ayrıntılı olarak incelenmiş Malatya 1. O.S.B.’de bulunan ve mon- tajı devam eden sanayi yapısında, çatı paneli tamamlanmış ve çatı panelleri tamamlanmamış bölümlerin deprem performansı gayet uygun olarak göz- lemlenmiştir. Bu binadaki prefabrike betonarme elemanlarda herhangi bir hasar oluşumuna rastlanmamıştır (Şekil 38). Yapıda kullanılan betonar- sında yeterli olduğu saptanmıştır (Şekil 40). Bölgedeki sanayi yapılarında Şekil 41’de gösterildiği gibi betonarme pre- fabrike kolon elemanları ve çelik çatı kirişlerinin birlikte kullanıldığı karma çözümlerin de uygulandığı görülmek- tedir. Deprem etkilerinin tamamının mo- ment akraran süneklik düzeyi yüksek önüretimli çerçevelerle karşılandığı (R=5,6,7) binalarda inceleme ola- nağı bulunamamıştır. Gerçekte, araş- tırılan bölge daha çok kısmi arakatlı prefabrike binaları barındırmaktadır. değerlerinin çok altında ivme değerle- rine ulaşılmıştır. Bölgedeki prefabrike betonarme sana- yi yapılarının büyük çoğunluğunu, çatı düzeyinde mafsallı bağlantılı (MFB1), deprem etkilerinin tamamını sünek- lik düzeyi yüksek kolonlar tarafından karşılanan (R=3) binalar oluştur- maktadır (Şekil 36). Çatı düzeyinde çoğunlukla öngerilmeli/öngerilmesiz değişken kesitli betonarme çatı kirişle- ri, öngerilmeli/öngerilmesiz betonarme aşıklar kullanılmaktadır. Çerçeve aks aralıkları a=7.50m~12.00m aralığın- da değişmekte olup maksimum beto- narme prefabrike çatı makas açıklığı me çatı kirişlerinin üst başlık genişliği TBDY-2018 Madde 8.3.1.11’de verilen kurala uygun olarak boyutlandırılmış- tır. Yapının taşıyıcı sistem kurgusunda olumsuz davranışlara neden olabilecek burulma düzensizliğinin önlenmesi için birbirinden bağımsız bloklara yapısal derzlerle ayrıldığı görülmektedir (Şekil 39). Bırakılan derz boşluklarının TBDY- 2018’de verilen minimum koşulları sağladığı tespit edilmiştir. İncelen projede uygulanan soket temel kolon birleşimlerinde de herhangi bir hasar meydana gelmemiş, bağ hatılı ve te- mel boyutlarının hem zemin gerilmeleri hem de deprem etkilerinin karşılanma- Şekil 36. Malatya 1. O.S.B., Çatı Düzeyinde Mafsallı Prefabrike Betonarme Binalar (a) (b)