Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

SÖYLEŞİ BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 30 MT: Birkaç koldan. Beton Prefabrikas- yonun tarihçesine baktığınızda İzmir ve Ege Bölgesindeki bazı kuruluşların çok önemli öncülük yaptığını ve bu teknolojinin Türkiye’ye kazandırılma- sında en başından bugüne tayin edici roller üstlendiğini görürsünüz. Örneğin Altay Çizgenakat; üniversiteden son yıllarından beri benim arkadaşımdır. Babası Lütfü Bey sadece İzmir’de değil Cumhuriyetin kuruluş yıllarında Doğu bölgemizde de değişik köprü inşaatla- rında görev almış değerli ve bilgili bir mühendisti. Onun da kurucuları ara- sında bulunduğu BETONTAŞ’ı beton direk ve kazık üretiminde prefabrikas- yon tarihinde öncülerden biri olarak anmalıyız. Diğer yandan BETOYA; 1970’li yılların başında yine bu bölgede, Turgutlu’da, tuğla üretiminin yanı sıra betonarme aydınlatma direkleri imalatına başlı- yor. Yine duayenimiz olan rahmetli Şahabettin Demirağ, Ahmetli’de aynı yıllarda DSİ’ye beton kanalet imala- tına girişiyor. Betonarme prefabrike yapıların imalatına geçtiğinde, liseden arkadaşımız Levent Algan, uzun yıllar Demirağ’ın Genel Müdürü olarak görev yaptı. CA: Levent Ağabey de söyleşi listem- de! MT: Evet, bir de tabii AFA var. Önce konvansiyonel inşaatla başlayıp, sonra beton prefabrikasyon teknolojisine de giren AFA şirketi. Afaprefabrik, başlan- gıçta şimdi Menderes ilçesinde bulu- nan Cumaovası’nda kuruldu; sonra Kemalpaşa’ya taşındılar. Bu vesileyle rahmetli Nizamettin Çoşkun’u saygıyla anmak gerek. Bizim İzmir’deki proje ofisimizin de AFA ile değişik projeler- de işbirlikleri olagelmiştir. Betontaş’ta benim Altay Çizgenakat’ın yanında gö- rev alışımdan önce, proje ofisimizdeki görevim çerçevesinde AFA ile çalış- mışlıklarım var. Özellikle Teknik Müdür olarak görev yapan Celal Kozanoğlu arkadaşımızın yurt dışına gidişinden sonra… CA: Celal Kozanoğlu Hoca sonra sek- tördeki aktif çalışma yaşamından ayrı- lıp, öğretim üyesi olarak çalıştı, bildi- ğim kadarıyla. Manisa Celal Bayar ve şimdi İzmir Ekonomi Üniversitesinde. MT: Doğrudur. CA: Türkiye Prefabrik Birliği’nin kuru- luşu 1984… MT: Evet, şimdiye kadar hep Ege Böl- gesini andık, benim temaslarım ve çalışmalarım çerçevesinde. Ancak bu arada diğer bölgelerdeki öncü faali- yetleri ve Birliğin kuruluşunu unutma- yalım. Tabii başta Ankara’da rahmetli Doğan Dölcel Ağabey var. Eskişehir’de Eston var; Şinasi Acar ilk teknik mü- dür. Kuşkusuz İstanbul’da Yapı Mer- kezinde Ersin Arıoğlu ve Köksal Ana- dol’un beton prefabrikasyon teknoloji- sinin projelendirme ve uygulamalarını Türkiye’de yerleştirme ve yeşertme çabalarını da unutmamalıyız. CA: Sizin Türkiye Prefabrik Birliği (TPB) Teknik Komitesi’nde görev alı- şınız ve standartların hazırlanmasında katkılarınız bulunuyor. MT: Birliğin ilk yönetim kurullarında yer alan Haluk Günerman’ın yönlen- dirmesiyle seksenlerin sonunda benim Teknik Komite’de görevlerim oldu. Betonarme Prefabrikasyon ile ilk stan- dard olan TS 9967 hazırlanmasında, ESTON’dan İbrahim Kafalıer ve BETO- YA’dan Celal Kozanoğlu ile birlikte ça- lıştık. Birliğin ilk Genel Sekreterleri Ali Demirtaş ve Demiray Güngör’le bir ara- ya geldik. TSE’de toplantılar yapıldı. Bir alemdi o günler. Bize dediler ki, TSE’de standartlar için ODTÜ’den Uğur Ersoy ve Tuğrul Tankut gibi hocalarla birlik- te çalışılacak. 1986 yılının başlarında heyecanla TSE’ye ulaştığımızda, belki ilk aşamada bilgi verilmediğinden ho- calar ortada yok. TSE’de İnşaat Hazır- lık Grubu Standard Daimi Komitesinin başında zamanında Almanya’da yetiş- miş emekli bir kimya profesörü vardı, yardımcısı da Metalurji mühendisi idi; konudan çok uzaktaydılar. Onlardan pek katkı alamadık dersem haksızlık olmaz. Hazırladığımız taslak üzerinde yalnızca sözcük değişiklikleri yaptılar. “Donatı” yerine “teçhizat”, “dayanım” yerine “mukavemet” kullanılmasını önerdiler, o kadar. CA: Ancak toparlandı ve sanırım hoca- lardan da son aşamada katkılar aldınız. MT: Evet ilişkileri geliştirdik, değişik ül- keler standart ve şartnamelerinden çe- virilerle ilerledik. Bu aşamada Prof. Ad- nan Çakıroğlu, Prof. Dr. Kemal Özden, Prof. Dr. Uğur Ersoy, Prof Dr. Tuğrul Tankut gibi değerli bilim insanları bize çok yardımcı oldu. İlk taslağa Birlik’ten 15 kuruluş görüş bildirdi. Hataları se- vapları ile çok değerli bir çalışma oldu bu Standart. Daha sonra prefabrikas- yonun geliştiği hemen hemen her ilde TS 9967 üzerine seminerler ülkemizde bir sıçrama yaptı prefabrikasyon. Bu nedenle 1999 Depremi ertesi ve beton prefabrikasyona karşı yapılan olumsuz eleştirileri de haksız buluyorum. Büyük depremde hasar gören prefabrik yapı- lar, TS 9967 ve Deprem Yönetmeliğine uymayan yapılardı. Bu konuda Hakan Ataköy arkadaşımızın çok değerli bir çalışması vardır. "İMO İzmir Şube ve İMO Genel Merkez Yönetim Kurulu Baş- kanlıkları... İzmir Konak İlçe Belediye Başkanlığı..." CA: Sonra 1997 Deprem Yönetmeli- ği yani “Afet Bölgelerinde Yapılacak