Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 136

MAKALE BETON PREFABRİKASYON EKİM 2020 ◆ SAYI : 136 21 nı) ve akma kuvveti #1 nolu sütunda verilmiştir. Ortalama en büyük yer- değiştirme (göreli ötelenme oranı) ve karşı gelen kuvvet #2 nolu sütunda yer almaktadır. En büyük yerdeğiştir- me genel olarak ulaşılan en büyük da- yanımın % 15-25 düştüğü durumdaki yerdeğiştirme olarak belirlenmiştir. #3 nolu sütunda verilen yerdeğiştirme sünekliği, en büyük yerdeğiştirmenin akma yerdeğiştirmesine oranı olarak hesaplanmıştır. Akma sonrası davra- nış biçimini gösteren pekleşme oranı, ulaşılan en büyük dayanım ile akma dayanımını birleştiren doğrunun eği- mi olarak hesaplanmaktadır. #4 nolu sütunda verilen pekleşme oranının negatif olması dayanım azalmasını, pozitif olması da dayanım artışını ifade etmektedir. İlk rijitliğin son rijitliğe oranı #5 nolu sütunda verilmiştir. İlk rijitlik, akma yerdeğiştirmesi-kuvveti noktası- nı orijine bağlayan doğrunun, son rijit- lik de en büyük yerdeğiştirme-kuvvet noktasını orijine birleştiren doğrunun eğimi olarak hesaplanmıştır. #3, 4 ve 5 nolu sütunlarda, ilgili çalışmalarda farklı numunelerde elde edilen en kü- çük ve en büyük değerler verilmiştir. SONUÇLAR Güncel literatürdeki “yenilikçi kiriş‑ko- lon birleşimi” yaklaşımları araştırılmış ve değerlendirilmiştir. Ulaşılan ça- lışmalarda, “kuru” (bulonlu ve/veya kaynaklı) ve “hibrit” (yerinde dökme betonun birlikte kullanıldığı) birleşim yöntemlerinin çok kullanılması dikkat çekmektedir. Kuru birleşimlerin, hibrit birleşimlere göre hızlı ve pratik montaj, değiştirilebilir olma ve kalite kontrol üstünlükleri belirtilmiştir. Çelik levhalar, yüksek dayanımlı bu- lonlar, çimento esaslı kompozitler ve yerinde dökme hazır beton, yenilikçi kiriş‑kolon birleşimlerinde en çok kul- lanılan malzemelerdir. Kuru birleşimler üzerine yapılan çalış- malarda, birleşim bölgesi akma yerde- ğiştirmesi 15 mm ile 95 mm arasında gerçekleşmiştir. Bu değerler, tam öl- çekli numunelerde yaklaşık % 1.0 ile % 2.5 göreli ötelenme oranlarına karşı gelmektedir. Öngerme uygulamasının yapıldığı birleşimlerde daha yüksek dayanım kapasitelerine ulaşılmıştır. Hibrit ve ıslak birleşimin kullanıldığı durumlarda, akmaya karşı gelen göreli ötelenme oranı % 1.0‑1.5 seviyelerin- de kalmıştır. Kuru birleşimlerde, en büyük yerde- ğiştirme seviyesine karşı gelen daya- nımlar hibrit birleşimlere göre % 20‑25 daha büyük gerçekleşmiştir. Süneklik bakımından değerlendirildiğinde, kuru birleşimler hibrit birleşimlere göre yak- laşık % 50 daha sünek davranmıştır. En büyük dayanım sonrasındaki dav- ranış karşılaştırıldığında, hibrit ve ıslak birleşimlerin kuru birleşimlere göre daha iyi performans sergilediği görül- müştür. Birleşim tiplerindeki farklılık, rijitlik değişimi üzerinde belirgin bir etki yapmamıştır. TEŞEKKÜR Bu çalışma, TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEP) 5190016 numaralı “Mo- ment Taşıyan Prekast Kiriş-Kolon Bir- leşimleri İçin Değiştirilebilir Mekanik Plastik Mafsal Geliştirilmesi” projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Ya- zarlar TÜBİTAK’a teşekkürü borç bi- lirler. KAYNAKLAR [1] Priestley MJN, Sritharan S, Con- ley JR, Pampanin S. (1999). “Preliminary results and conc- lusions from the PRESSS fi- ve-story precast concrete test building.” PCI Journal 44(6) pp. 42-67. [2] Chun-Lin Wang, Ye Liu, Li Zhou, Guangren Zhou, Zhitao Lu (2018). “Concept and performance tes- ting of an aluminum alloy bam- boo-shaped energy dissipater” Struct Design Tall Spec Build. 27(4) pp. 1-18. [3] Paul W. Richards and Shannon S. Oh (2019). “Cyclic Behavior of Replaceable Shear Fuse Connec- tions for Steel Moment Frames” Journal of Structural Engineering, Eng. 145(12) pp. 1-9. [4] Thomas H.-K. Kang and Dong Joo Lee (2013) “Special precast beam-column connection using pure dry cast method” The 2013 World Congress on Advances in Structural Engineering and Mec- hanics (ASEM13), Jeju, Korea, September pp. 8-12. [5] Geoffrey W. Rodgers, Kevin M. Solberg, J. Geoffrey Chase, John B. Mander, Brendon A. Bradley, Rajesh P. Dhakal and Luoman Li (2008). “Performance of a da- mage-protected beam-column subassembly utilizing external HF2V energy dissipation devi- ces” Earthquake Engineering and Structural Dynamics. 37 pp. 1549-1564. [6] Li, Z., Qi, Y., & Teng, J. (2020). “Experimental investigation of pre- fabricated beam-to-column steel joints for precast concrete struc- tures under cyclic loading” Engi- neering Structures 209(110217) pp. 1-16. [7] Khoo, H.-H., Clifton, C., But- terworth, J., & MacRae, G. (2013). Experimental Study of Full-Scale Self-Centering Sliding Hinge Joint Connections with Friction Ring Springs. Journal of Earthquake Engineering, 17(7) pp. 972-997.