Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 139

MAKALE BETON PREFABRİKASYON TEMMUZ 2021 ◆ SAYI : 139 7 sıra yerleştirilmesi, moment kolu- nu azaltması bakımından moment kapasitesini olumsuz etkilese de kirişin üst ve alt bölgelerine yu- muşak donatı konularak moment kapasitesi arttırılabilir. Yumuşak donatı ayrıca akma mekanizması ile yapısal sistemin deprem sü- nekliğini arttırır. Ardgerme halat- larının kiriş kesitinin merkezine yerleştirilmesi halatlara etkiyecek deprem birim şekildeğiştirme talebini sınırlayarak, halatların deprem sonrası yapıdaki kalıcı deformasyonları minimuma indir- mesini sağlar. • Ardgerme halatlarının kiriş ke- sitinin alt ve üst bölgelerine yer- leştirilmesi, yüksek mukavemetli halatların daha efektif bir bölgede kullanılması ile, kesitin moment kapasitesini önemli ölçüde arttı- rır. Ancak bu durumda ardgerme halatlarının histeretik enerji sö- nümleme kapasitesinden faydala- nılamayacağı için, sistemin enerji sönümleme kapasitesi azalır. Ay- rıca, elastik olarak tasarlanması gereken halatlara etkiyen deprem birim şekildeğiştirme talebi artar. • Ardgerme tendonları, aderanssız (unbonded) ya da aderanslı (bon- ded) olarak uygulanabilir. 'Burada 'aderans' beton ile halat arasındaki aderansı ifade etmektedir'. Ade- ranssız tendonlarda halatlar ko- rozyona karşı koruyucu malzeme ile kaplanır ve prekast elemanlarda bırakılan kılıfların içinden geçirilir. Her iki uçlarından sünek demir ankrajlar ile sisteme bağlanan halatlar kılıf içerisinde serbestçe hareket edebilir. Aderanslı tendon sisteminde ise halat montajı ta- mamlandıktan ve germe işlemi ya- pıldıktan sonra kılıfa grout enjekte edilir ve tendon sisteminin beton kesitine aderansı sağlanır. [2] 2. PREKAST ARDGERMELİ YAPI SİSTEMLERİNİNİN KARAKTERİS- TİK ÖZELLİKLERİ 2.1. ‘Boşluk Açılma’ Prensibi ve Kesit Analizi Geleneksel betonarme sistemler- de, ‘düzlem kesit düzlem kalır’ ve ‘beton ile donatı arasında tam ade- rans’ prensipleri, tasarımcıya birim şekildeğiştirme uyumu ve denge deklemlerinden faydalanarak kesit analizi yapma imkanı sağlar. Prekast ardgermeli sistemlerin birleşimlerin- de meydana gelen boşluk açılması ise, kesit analizinin özel prensiplerle yapılmasını gerektirir. Düğüm nok- tasına etkiyen moment, belirli bir Şekil 2. a. Konvansiyonel kiriş-kolon bağlantısında %4 göreli kat ötelemesinde meydana gelen hasar b. Prekast kiriş-kolon bağlantısında %4 göreli kat ötelemesinde meydana gelen hasar [1]