Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 141

MAKALE BETON PREFABRİKASYON OCAK 2022 ◆ SAYI : 141 9 donatılması ile sonuçlanır. Öte yandan, bağlantının kendisi tümsel süneklik ta- lebini karşılamak için yeterli bir sünek- lik kapasitesine sahip olacaktır, yani düğüm noktasında büyük deformas- yon ve hasar oluşabilecektir. PREKAST SİSTEMLER İÇİN PEİKKO BULONLU ÇÖZÜMLER Prekast yapılar içerdikleri ana yatay yük taşıyıcı sistemlere göre sınıflan- dırılabilir. Aslında, tasarım sürecinde, bunlar arasındaki bağlantıların yeterin- ce tasarlanabilmesi için yatay yükleri hangi elemanların taşıması gerektiğini belirlemek önemlidir. En yaygın yapı- sal taşıyıcı sistemler, moment aktaran çerçeve sistemleri, betonarme perde sistemleri ve perde-çerçeve sistemler- dir (Şekil 9). Bu tür yapılarda yanal di- renç, moment aktaran çerçeveler, per- de duvarlar veya çekirdekler veya her ikisinin bir kombinasyonu ile sağlanır. Yapının sadece bir kısmının sismik yükler ve geri kalanının düşey yükler için tasarlandığı ve yine de tümsel ka- rarlığa katkıda bulunan karma (hibrit) sistemleri de kullanmak mümkündür. Burada belirtilen tüm yapısal taşıyıcı sistem tipleri ve bunların yapı eleman- larının bağlantıları için geniş bir bulonlu bağlantı sistemleri portföyü bulunmak- tadır. (Şekil 2). SÜNEK BAĞLANTI VE GÜÇLÜ BAĞ- LANTI KARŞILAŞTIRMASI Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinin (TBDY 2018) en son sürümünde yö- netmelik kapsamına giren “ Deprem Etkisi Altında Önüretimli Betonarme Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için Özel Kurallar” başlıklı yeni bölüm, ülkemizde prekast yapıların depreme dayanıklı tasarımının geliştirilmesi için atılmış çok önemli bir adımdır. Yönet- melik bölümü prekast betonarme ya- pıların moment aktaran bağlantılarını genel olarak “güçlü bağlantı” (strong connection) olarak tanımlayabilece- ğimiz, dayanım fazlalığı katsayısı kul- lanılarak tasarımını esas almış ve bu amaca yönelik olarak dört ana bağlantı yöntemini “reçeteleştirmiştir”. Her bir farklı bağlantı yöntemi için farklı ta- sarım parametreleri (taşıyıcı sistem Şekil 8. Güçlü ve sünek kiriş kolon bağlantıları için zincir benzetmesi (Camnasio et al) [4] Şekil 7. Kapasite tasarım yöntemi kavramı:(a) Kat ötelemeli sünek mekanizma ve (b) gev- rek yumuşak kat mekanizması