Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 143

MAKALE BETON PREFABRİKASYON TEMMUZ 2022 ◆ SAYI : 143 5 Önüretimli Betonarme Kiriş-Kolon Birleşimi İçin Geliştirilmiş Değiştirilebilir ve Kontrol Edilebilir Bir Yapay Plastik Mafsalın Sismik Davranışı SEISMICBEHAVIOROFAREPLACEABLE ARTIFICIAL CONTROLLABLE PLASTIC HINGE FOR PRECAST CONCRETE BEAM-COLUMN JOINT ABSTRACT To promote and effectively control precast structures' seismic perfor- mance, a novel bending-shear de- coupled prefabricated beam-column joint with a replaceable Artificial Con- trollable Plastic Hinge (ACPH) was proposed in this paper. The ACPH was composed of two energy dissipation systems with energy-dissipation pla- tes for bearing the bending moment and a connection system for bearing the shear force. To explore the seismic behavior of joint affected by ACPH, hysteresis tests of two beam-column joints with ACPH and one cast-in-situ beam-column joint were carried out. It found that the ACPH can significantly affect the failure mode compared with cast-in-situ specimen while offering excellent hysteresis behavior, suffici- ent ductility, and superior energy con- sumption capacity. Even if half of the energy-consuming system fails, the ACPH still maintains remarkable seis- mic performance except for reduced bearing capacity. Although only the lo- cation of the ACPH has been changed, the crack development, skeleton cur- ve, and energy consumption perfor- mance have all undergone significant changes. The bearing capacity of the ACPH specimen was enhanced with the distance between ACPH and co- lumn surface increasing, while other seismic performances were affected at different levels. Besides, the calcu- lation model and formula of yield be- aring moment capacity for the ACPH were proposed. ÇEVİRİ ÖNSÖZÜ Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinde (2018) tanımlanan farklı mafsallı ve moment aktaran kolon-kiriş bağlantı- ları uygulamada yaygın olarak kulla- nılmaktadır. Güncel uluslararası yayın- larda; kolay uygulanabilen, ekonomik, plastik şekildeğiştirmeleri üzerinde toplayan, gerektiğinde değiştirilebilen moment aktaran yeni kuru birleşim türlerine yönelim giderek artmaktadır. Bu bağlamda, önüretimli betonarme ve çelik yapılarda kiriş-kolon bağlantı- ları için önerilen yeni yaklaşımlarla ilgili ayrıntılı bir literatür çalışması Beton Prefabrikasyon Dergisinin 136. Sayı- sında (Kasım 2020) yayımlanmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarının yürütücü kuruluş ve Betaş Yapı A.Ş. nin müşteri kuruluş olarak görev aldığı TÜBİTAK TEYDEP 5190016 nolu proje Hua Huang, Yujie Yuan, Wei Zhang, Ming Li (Engineering Structures 245 (2021) 112848 den dilimize çevrilmiştir.) Tercüme: Prof. Dr. Ercan YÜKSEL* - Araş. Gör. Furkan ÇALIM* kapsamında geliştirilen “ değiştirilebi- lir mekanik plastik mafsal ” ın pratikte kullanımına çok yaklaşılmıştır. Deprem yönetmeliğinin revizyonu/yenilenmesi aşamasında dikkate alınması potan- siyeli bulunan, önüretimli betonarme sistemlerin kiriş-kolon bağlantılarında mekanik kuru birleşimi sağlayan ve değiştirilebilme özelliği bulunan yeni sistemlere bir örnek olmak üzere, “ değiştirilebilir ve kontrol edilebilir bir yapay plastik mafsal ın deprem etkisin- deki davranışı ” başlıklı önemli bir ma- kale Engineering Structures dergisinde 2021 yılında yayımlanmıştır. Türkiye Prefabrik Birliği tarafından ilgili yayıncı kuruluşa telif hakkı ödenerek, makale- nin deneysel bölümü dilimize çevrilmiş ve bu alanda çalışan mühendis ve araştırıcıların dikkatine sunulmuştur. ÖZET Önüretimli betonarme taşıyıcı sis- temlerin deprem etkisindeki perfor- mansını artırmak ve etkili bir şekilde kontrol edebilmek için, değiştirilebilir ve kontrol edilebilir bir yapay plastik mafsal ( ACPH ) geliştirilmiştir. Eğilme momenti ve kesme kuvvetinin ayrık- laştırıldığı ACPH , eğilme momentini taşımak için enerji sönümleme lev- * İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü