Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 145

MAKALE BETON PREFABRİKASYON OCAK 2023 ◆ SAYI : 145 14 de 2 adet ceketli STMM nin kullanıldığı numunedir. Üst sıradaki 4 adet STMM den en dıştaki ikisi üzerinde ceket uy- gulanmıştır. Şekil 10 da yer alan yük- leme protokolü kullanılarak gerçekleş- tirilen deneyde elde edilen yük-yerde- ğiştirme ilişkisi Şekil 15’de verilmiştir. Deneyde 82.4 mm yerdeğiştirme (%4.0 göreli öteleme) seviyesine ulaşıldığı ilk çevrimde itme yönünde 62.48 kN çekme yönünde ise 50.76 kN dayanım elde edilmiştir. Aynı yer- değiştirme seviyesinin ikinci çevrimin- de itme yönünde ulaşılan yük değeri 61.13 kN olmuştur. İkinci çevrimin çekme yönünde yerdeğiştirme hede- fine gidilirken, kiriş alt bölgesindeki iki STMM’nin birinde sigorta elemanı kopmuş ve yük değeri 50.35 kN’dan 30.60 kN’a düşmüştür. Üçüncü çevri- min itme yönünde 60.17 kN yük de- ğerine ulaşılmış, çekme yönünde ise ikinci STMM’nin sigorta elemanında kopma meydana gelmiştir. Kopma sonrası, dayanım 31.36 kN dan 10.40 kN a düşmüştür, Şekil 15. Betonarme kirişte %4.0 göreli öteleme seviyesinde sınırlı hasar oluşmuştur, Şekil 16. Hasar, alın levhasının beton- dan ayrılması ile 40-70 cm uzaklıkta ince eğilme çatlaklarının oluşması şek- linde ortaya çıkmıştır. Manşon bölge- sinde oluşan çatlakların genişliği kiriş üst bölümünde 3 mm, kiriş alt bölü- münde 0.7 mm olmuştur. Alın levhası ile beton arasında oluşan ayrılma, kiriş üst ve alt bölümlerinde 2.8 mm ve 2.5 mm olarak ölçülmüştür. Donatıların alın levhasına bağlandığı manşon böl- gesinde aderans iyileştirici önlemlerin gerekliliği bir kez daha görülmüştür. Deney sonunda STMM elemanların ceketleri çıkarıldığında, alt sıradaki si- gorta elemanların koptuğu, üst sırada- ki sigorta elemanların ise bütünlüğünü koruduğu görülmüştür, Şekil 17. Betonarme kirişin alt ve üst boyuna donatılarına yerleştirilen şekildeğiştirme ölçerlerden alınan kayıtlar Şekil 18’de görülmektedir. Boyuna donatılarda olu- şan şekildeğiştirmelerin akma sınırının oldukça altında kaldığı görülmektedir. N4Y-2C ve N2C2Y-2C deneylerinde elde edilen kuvvet‑yerdeğiştirme çev- rimlerinin zarf eğrileri ve yük-yerdeğiş- tirme çevrimlerinin kapadıkları alanlara karşı gelen çevrimsel enerjiler Şekil 19’da karşılaştırılmıştır. N2C2Y-2C numunesinde, kiriş üst boyuna donatı bağlantısında 2 ceketli ve 2 yalın STMM kullanımına bağlı olarak, itme ve çekme yönlerinde gerçekleşen dayanımın daha yakın olduğu ve daha ileri yerdeğiştirme hedeflerine gidilebildiği görülmektedir. Bu durum, çevrimsel enerji grafiğine de yansımıştır. N2C2Y-2C numunesi, 60 mm yerdeğiştirme seviyesine kadar %30 daha fazla enerji tüketmiştir. Çevrimsel enerjinin yığışımlı olarak he- saplanması ile elde edilen grafik Şekil 20 verilmiştir. N2C2Y-2C numunesinin tüm yerdeğiştirme eşiklerinde daha fazla enerji tükettiği görülmektedir. Şekil 15. N2C2Y-2C numunesi kuvvet yerdeğiştirme ilişkisi Şekil 16. N2C2Y-2C numunesinde deney sonu hasar durumu Kuvvet (kN)