Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 147

MAKALE BETON PREFABRİKASYON TEMMUZ 2023 ◆ SAYI : 147 16 aynı zamanda yetersiz mafsal bağ- lantılarında kapasite artımına ve kiriş stabilitesinin korunmasına da yardımcı olmaktadırlar, Şekil 13. 2.4. Sönümleyici uygulamaları Bu özel taşıyıcı sistem türünün güç- lendirmesine yönelik olarak, Soydan (2015) [8] tarafından önerilen özel kurşun ekstrüzyon sönümleyicinin et- kinliği deneysel ve kuramsal çalışma- larla kanıtlanmıştır, Şekil 14. Yalın ve kurşun ekstrüzyon sönüm- leyici eklenmiş mafsallı kolon-kiriş bağlantıları gerçek deprem kayıtları etkisinde dinamik deneylerde ([8], [9]) ve tersinir yerdeğiştirme çevrimleri et- kisinde hızlandırılmış statik deneylerde ([10]) incelenerek davranış değişiklik- leri kanıtlanmıştır, Şekil 15. Kurşun ekstrüzyon sönümleyicinin tek katlı önüretimli betonarme bir binanın Beton dayanımı 30 MPa, donatı akma dayanımı 420 MPa olarak verilmiş- tir. Çatı örtüsü yükü 0.12 kN/m 2 ve kar yükü 0.75 kN/m 2 olarak alınmış- tır. Cephe kaplaması ağırlığı 4.5 kN/ m 2 dir. Cephe panelleri binaya düşey yük aktarmamakta, toplam kütlelerinin yarısı oluk kirişi seviyesinde dikkate alınmaktadır. Yerel zemin sınıfı ZE olarak verilmiştir. Binanın bulunduğu konumda deprem- sellik özellikleri S S =1.082, S 1 =0.302, PGA=0.442g, PGV=27.695 cm/s, F S =1.034, F 1 =2.792, S DS =1.119, S D1 =0.843 olarak elde edilmiştir. depreme karşı güçlendirilmesindeki etkinliği kuramsal olarak gösterilmiştir, [11]. Önüretimli betonarme bir endüstriyel binada kurşun ekstrüzyon sönümle- yicinin kullanımı ve mesnetlenme se- çenekleri Şekil 16 da verilmiştir. Esas çerçeve doğrultusunda önüretimli betonarme kiriş ve kolon birbirlerine kurşun ekstrüzyon sönümleyici ile bağlanırken, dik doğrultuda ilave çelik kirişler kullanılmıştır. 3. MEVCUT BİR ENDÜSTRİYEL Bİ- NANIN DEPREM PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLEREK GÜÇLENDİ- RİLMESİ Mevcut bir taşıyıcı sistemin TBDY- 2018’e göre deprem performansı belirlenecek ve iki farklı güçlendirme yöntemi kullanılarak yapısal deprem performansı artırılacaktır, Şekil 17, [12]. İncelenen sistem, esas çer- çeve doğrultusunda 20 m, oluk kirişi doğrultusunda ise 10×8 m açıklıklar içermektedir. Kat yüksekliği 8.0 m dir. Şekil 14. Kurşun ekstrüzyon sönümleyici ve kuvvet yerdeğiştirme ilişkisi, Soydan [8] Şekil 15. Kurşun ekstrüzyon sönümleyici ile güçlendirilmiş mafsallı kolon-kiriş bağlantısı deneyleri, Soydan [8,9] ve Nobakhtjoo [10] Şekil 16. Kurşun ekstrüzyon sönümle- yicinin önüretimli betonarme binada kul- lanımı (Fotoğraf İnş. Müh. Günkut Barka 25.08.2021)