Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 147

MAKALE BETON PREFABRİKASYON TEMMUZ 2023 ◆ SAYI : 147 23 teminin kontrol edilmesi ve gerekli ise güçlendirilmesi de zorunludur. 3.2. Sönümleyici ile güçlendirme Mevcut bina, esas çerçeve düzlemin- de kolonlar ve eğik çatı kirişi arasına yerleştirilen çapraz, oluk kirişi doğrul- tusunda ise yardımcı yatay çelik kiriş ile ters V çapraz arasına yerleştirilen kurşun ekstrüzyon sönümleyiciler ile güçlendirilmiştir. Kurşun ekstrüzyon sönümleyici sıfır uzunluklu bağlantı elemanı (link ele- ment) olarak tanımlanmıştır. Başlangıç rijitliği (K o ), akma kuvveti (F y ) ve akma sonrası pekleşme oranı (r) olarak sıra- sıyla 350000 kN/m, 50 kN ve 0.0003 değerleri kullanılmıştır. Kurşun eks- trüzyon sönümleyici ile güçlendirme durumunda yayılı plastisite yaklaşımı ile çözüm yapılmıştır. Şekil 24 de tanımlanan tüm deprem kayıtları için zaman tanım alanında üç boyutlu doğrusal olmayan hesap ya- pılmıştır. Bu çalışmada sadece Erzin- can kaydına ait sonuçlar sunulmuştur: • Mevcut binada, 170 mm ve 230 mm yerdeğiştirme istemleri ve 60 mm kalıcı yerdeğiştirme meydana gelmiştir. • Güçlendirilimiş binada ise 150 mm ve 160 mm yerdeğiştirme istemi ve 10 mm kalıcı yerdeğiştirme meydana gelmiştir. Mevcut bina ve güçlendirilmiş bina du- rumları için tüm kolonlarda farklı per- formans bölgelerinde elde edilen etki/ kapasite (e/k) oranları grafik olarak Şekil 31-34 te verilmiştir, [14]. Tüm deprem kayıtları için zaman tanım alanında yapılan doğrusal olmayan analizlerden elde edilen şekildeğiş- tirme istemlerine göre güçlendirilmiş bina “ Belirgin Hasar ” performans düzeyine gelmiştir. Taşıyıcı sistemin iki doğrultusunda mafsallı kolon-kiriş bağlantılarında ortaya çıkan kesme kuvveti istemlerinin de kontol edilme- si ve gerekiyor ise gevrek elemanların güçlendirilmesi gerekmektedir. Sönümleyiciler ile güçlendirmede te- mele aktarılacak tesirler genelde büyü- mediğinden temel güçlendirme inşa- Şekil 33. Beton için “kontrollü hasar” (0.00614) karşılaştırması Şekil 34. Boyuna donatı için “kontrollü hasar” (0.0240) karşılaştırması en büyük e/k=1.40 Mevcut bina en büyük e/k=2.0 Mevcut bina en büyük e/k=0.31 Sönümleyiciler ile güçlendirilmiş bina en büyük e/k=0.48 Sönümleyiciler ile güçlendirilmiş bina