Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 149

MAKALE BETON PREFABRİKASYON OCAK 2024 ◆ SAYI : 149 19 götürecek eksenel yük karşısında bile kesitlerin nihai moment kapasitesi dengeli noktanın altında kaldığından bu tip kolonların sıradan bir kiriş gibi davrandığı söylenebilir. Sonuç olarak; geliştirilen hızlı deprem hasar tahmini yönteminde kullanılan değişkenler, deprem bölgesi, zemin sı- nıfı, kolon yüksekliği, kolon kesit özel- likleri, boyuna donatı oranı ile yatay ve dikey açıklık, çatı taşıyıcı sistemi ve çatı örtüsü ile ilişkili eksenel yük olarak belirlenmiştir. Yaşanılan Kahraman- maraş Depremleri sonrasında, kritik eksenel yükü önemli ölçüde arttıran bir faktör olarak gözlenen ‘’Çatı tipi güneş paneli kullanımı’’ kriteri de tablo’ya dahil edilmiştir. Tüm bu değişkenler, farklı seçenekleri ile birlikte Tablo 5‘de gösterilmiştir. 4. YAPISAL HASAR TAHMİN EĞRİ- LERİ Bu çalışmada hedeflenen, bilinen dep- rem bölgesi ve zemin sınıfı için bir yapının belirli değişkenler ile hızlı bir şekilde yapısal hasar seviyesinin tespit edilmesi olduğundan, oluşturulan ha- sar tahmin eğrilerinde olasılık kavramı, sigorta sektöründe deprem PML’i he- sabı sırasında temel alınan 475 yılda bir olacak (50 yıl içinde aşılma olasılığı % 10 olan) şiddetli bir depremin olası- lığı ile sabit tutulmuştur. Bunun yerine deprem bölgesi, zemin sınıfı, kolon bo- yutları ve boyuna donatı oranına göre değişen eğriler, yapının performansını tanımlayan yükseklik ve eksenel yük gibi iki önemli değişken kullanılarak çizilmiştir. 4.1 Kritik Kütle Hesabı Kritik kütle hesabı, kolon kesit özel- likleri, donatı oranı, kolon yüksekliği gibi belirli değişkenler sabit tutularak DBYBHY-07’de belirtilen her üç hasar seviyesine karşılık gelen tepe yerde- ğiştirmesini yaratacak kütlenin bu- lunması olarak tanımlanabilir. Binanın Tablo 4. Farklı beton sınıfına sahip betonarme kolonların deprem performanslarının karşı- laştırılması Beton Sınıfı T (sn) M y (kNm) M u (kNm) Δ MN (mm) Δ GV (mm) Δ GÇ (mm) S di (mm) Hasar Seviyesi C20 1.694 478.4 544.7 154.4 341.1 464.6 310.7 Orta C30 1.694 478.4 544.7 154.4 341.1 464.6 310.7 Orta C40 1.694 478.4 544.7 154.4 341.1 464.6 310.7 Orta Tablo 5. Önerilen Hızlı Hasar Hesaplama Yöntemi için yapısal veri toplama tablosu Kolon Kesiti (cm) Donatı Oranı Makas Sayısı Yatay Açıklık (m) Dikey Açıklık (m) Yükseklik (m) 35x35 40x40 45x45 50x50 55x55 60x60 70x70 80x80 Min. Orta Yük. =1 >2 …… (10-30) …… (6-24) …… (5-12) Çatı Taşıyıcı Sistemi Çatı Örtüsü Prekast Kiriş Çelik Kiriş Uzay Kafes Çelik Makas PBA Çelik Yok PBA Çelik Yok Sandviç Panel Eternit Trapez Sac Saç Poliüretan Taşyünü Camyünü Çatı tipi güneş paneli İzalasyon Oluk Kirişi Aşık