Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 149

YENİLİKLER BETON PREFABRİKASYON OCAK 2024 ◆ SAYI : 149 39 Çimentoya Çevreci Alternatif: C-Crete Pilot projede, 120 yıllık Seattle binasının temelini güçlendirmek için C-Crete içeren beton kullanılmıştır Seattle binasında yeni bir perde duvar dökülmüş ve C-Crete betonu ile tamamlanmıştır Geleneksel portland çimentosu üreti- minde kullanılan ısının üretiminin, in- san kaynaklı tüm CO 2 emisyonlarının %5 ila %8'inden sorumlu olduğu tah- min edilmektedir. Ancak, MIT İnşaat ve Çevre Mühendisliği mezunu Rouz- beh Savary tarafından kurulan Kalifor- niya merkezli aynı adı taşıyan bir giri- şim tarafından geliştirilen ve C-Crete olarak adlandırılan yeni bir maddenin çok daha çevreci ama yine de pratik bir alternatif olduğu iddia edilmektedir. Ürünün kesin içerikleri şimdilik yakın- dan korunan bir ticari sır olmasına rağ- men, nihai ürünün, isimleri açıklanma- yan mineral hammaddeler ile endüstri- yel yan ürünler ile bağlanan ve müş- terilerin yerel olarak elde edebileceği, henüz “patent bekleyen malzemeler” içerdiği söylenmektedir. Önemli olan konu, bu “çimentonun” üretiminde ısı- ya gerek olmadığıdır. C-Crete, su ve kum veya çakıl gibi ağırlaştırıcı maddelerle birleştirildiğin- de sonuç çimentosuz beton olmakta- dır. Bağımsız taraflarca yapılan testler, C-Crete'in, portland çimentosunun da- yanıklılık ve akışkanlık gibi performans kriterlerini karşıladığını gösterdiğini bildirmiştir. Ek bir avantaj olarak, C-Crete sertleş- tikten sonra atmosferdeki karbondiok- siti emmektedir. Bu şekilde hapsedilen ve mineralize edilen CO 2 ’nin de aslında zamanla betonun mukavemetini arttır- dığı iddia edilmektedir. Daha da önemlisi C-Crete, aynı ekip- man ve aynı karışım oranları kullanıla- rak portland çimentosu gibi kullanıla- bilmektedir. Savary, bu özelliğin pazar tarafından yaygın şekilde benimsen- mesinin anahtarı olacağına inandığı- nı söylemekte ve yapı endüstrisinin portland çimentosunu kullanmaya çok alışkın olduğunu, ayrıca, inşaat pro- jelerindeki yükümlülüklerden dolayı, yeni bir ürünün kullanımı karmaşıksa veya farklı davranıyorsa yüklenicilerin ve işçilerin ürün değiştirmeyeceklerini belirtmektedir. Savary, “yeni teknolojinin geliştirilme- sinde betonun kuru karışımı oluşturan bileşenlerinden, sıvı haline ve sertleş- me aşamalarına kadar mevcut davra- nışında minimum düzeyde değişiklik yapan veya hiç değişiklik yapmayan, anında uygulanan bir teknoloji olma- sının en önemli kriter olduğunu ve C- Crete'i konvansiyonel uygulamalara mümkün olduğunca kolay ve yakın hale getirmek istediklerini” vurgula- mıştır. C-Crete şu anda özel bir tesiste küçük miktarlarda üretilmekte, ancak ticari ortakların devreye girmesiyle üre- tim oranlarının artacağı ümit edilmektedir. C-Cre- te halen Seattle'daki tarihi bir binanın restorasyo- nunda kullanılmaktadır. Kaynaklar: MIT, C-Crete, New Atlas, Ekim 13, 2023.