Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 151

MAKALE BETON PREFABRİKASYON TEMMUZ 2024 ◆ SAYI : 151 16 V u =min (V u,tie ; V u,strut ) (13) V u,tie =V s +V sv +V f (14) Boyuna donatıya bağlı hesaplanan kesme kapasitesi bileşeni V s = β f yv A s Z s / a (15) ile hesaplanmaktadır. Burada β boyu- na donatı çubuğu için düzeltme kat- sayısıdır ve aşağıdaki denklem kulla- nılarak elde edilebilir. Burada f u çeliğin çekme dayanımı, ρ s ana çekme donatı oranı, f y çeliğin akma dayanımı ve A s ana çekme donatısı alanı ve a kesme açıklığıdır. ,ρ s > 0.33% β = (16) 1.0, ρ s < 0.33% Enine donatıya bağlı hesaplanan kes- me kapasitesi bileşeni V sv = f yv A sv Z sv / a (16) ile hesaplanır. Bu f yv , A sv denklemlerde sırasıyla enine donatının akma dayanı- mı ve en kesit alanıdır. UYPB Beton çekme çubuğuna bağlı hesaplanan kesme kapasitesi bileşeni V f =f ftu B(h - 1.25x c ) Z f / a (17) ile hesaplanır. Bu denklemde f ftu UYPB’nin eşdeğer dikdörtgen gerilme dağılımındaki çekme dayanımıdır (Hu- ang v.d., 2024). Geliştirilmiş Çubuk Modeli ile Modelle- me Yaklaşımı Ridha v.d. (2017) tara- fından test edilen ve Şekil 5’te verilen C4G2 numunesinin deney sonuçları ile kıyaslanmıştır. Buna göre Çubuk Mo- del ile Denklem (13-17) ile hesaplanan taşıma kapasitesi (V u ) 1666 kN olup; deneysel çalışmadaki nihai yük değeri ise 1658.5 kN’dur. Deney sonuçları ile analiz modeli sonuçları karşılattırıldı- ğında, UYPB kısa konsolların nihai yük kapasitesini tahmin etmede geliştiril- miş çubuk modeli ile modelleme yak- laşımının yapısal analiz ve tasarımda uygulanabilir bir yöntem olduğu ortaya çıkmaktadır. 4.2 Örnek Uygulama Kısa konsolların NDB yerine UYPB ile imal edilmesi durumunda kiriş üst yüzünden 2/3 derinliğe kadar yayılan yatay etriyelerin kesit alanındaki (A sv ) değişim çubuk model yaklaşımı ile mevcut tasarım örneği (Ersoy v.d., 2019) dikkate alınarak incelenmiştir. Şekil 11’de yer alan uygulama ör- neğinde beton basınç dayanımı (f ck ) 40 MPa, hesap yükleri V d =530 kN ve H d = 106 kN olup kesme açıklığı (a) 95 mm’dir. TS 500 (2000)’e göre gerekli ana çekme donatısı alanı (A st ) 981 mm 2 , enine donatı alanı ise 363 mm 2 olarak hesaplanmıştır (Ersoy v.d., 2019). Örnek uygulamada 150 MPa basınç dayanımına sahip, %2 çelik lif içeren UYPB için gerekli enine donatı geliştirilmiş çubuk modelleme yaklaşımı kullanılarak incelenmiştir. Tablo 4’te mevcut örnek ve UYPB ile elde edilen enine donatı alanları (A sv ) incelendiğinde belirgin bir azalmanın olduğu belirlenmiştir. Enine donatıların kesit alanındaki değişim belirgin ol- makla birlikte, gelecekteki çalışmalar- da UYPB kısa konsollar için parametrik çalışmalarla minimum donatı miktarını belirlenmesi hedeflenmektedir. Şekil 11. Kısa Konsol Tasarım Örneği (Ersoy v.d., 2019) Tablo 4. Kısa Konsol Tasarım Örneği- UYPB Uygulanması f ck (MPa) f yk (MPa) A s mm 2 A sv mm 2 40 (NDB) 420 981 363 150 (%2 çelik lifli UYPB), 420 981 70 f u f y