Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 154

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2025 ◆ SAYI : 154 19 -6 -4 -2 0 2 4 6 -60 -40 -20 0 20 40 60 -120 -80 -40 0 40 80 120 Göreli Öteleme (%) Kuvvet (kN) Yerdeğiştirme (mm) 3 Çevrim 1 Çevrim 0 5 10 15 20 25 -6 -4 -2 0 2 4 6 Kayma (mm) Göreli Öteleme (%) İtme ( M - ) Çekme ( M + ) kayıp meydana gelmeden %5 göreli öteleme hedefine ulaşılmıştır. Çekme yönünde %4.5 göreli öteleme seviye- sinde ilk dayanım düşüşü yaşanmış, %5.0 seviyesinde birleşim taşıma gü- cünü kaybetmiştir (Şekil 10). Taşıma gücü kaybı birleşimin alt kısmında yer alan CTMM’lerin sigorta elemanlarında meydana gelen kopma nedeniyle oluş- muştur. Plastik deformasyon sigorta elemanlarda yoğunlaşmış ve ardışık iki çevrimde bu elemanlar kopmuştur (Şekil 11). Deney süresince betonarme kiriş ele- manda meydana gelen çatlak oluşu- mu üç çevrimin uygulandığı deneyde gözlemlenen çatlak gelişimine olduk- ça benzemektedir. Deney sonunda kiriş alın levhası ile betonarme kesit arasındaki ayrılma yaklaşık 5 mm ölçülmüştür. Manşonların yer aldığı bölgede diyagonal biçimli çatlaklar meydana gelmiştir. Bu çatlakların ge- nişliği 0.5 mm olarak belirlenmiştir. Ayrıca, kirişin ilk 50 cm uzunluğun- daki kısmında kiriş eksenine dik yönde ve yaklaşık olarak 0.2 mm genişliğin- de çatlaklar gözlenmiştir (Şekil 11). Kiriş alın levhasından 150 mm ve 270 mm mesafede yer alan kiriş kesitlerin- de boyuna donatılarda meydana gelen birim şekildeğiştirme değerleri akma birim şekildeğiştirme değerinin altında kalmıştır. Birleşim bölgesinde meydana gelen kayma hareketi de üç çevrimin uygu- landığı deneyde gözlemlenene benze- mektedir. Tek çevrimli deneyde kayma büyüklüğü 23 mm değerine ulaşmıştır (Şekil 12). 4. DENEYSEL SONUÇLARIN DEĞER- LENDİRİLMESİ 4.1 Kuvvet - Yerdeğiştirme - Göreli Öteleme Değişimi Üç çevrim ve tek çevrimin uygulan- dığı deneylerde elde edilen kuvvet- yerdeğiştirme zarf eğrileri birbirine benzemektedir. Her iki deneyde de itme ve çekme tarafında ulaşılan da- yanım değerleri birbirinden farklıdır. Bunun nedenlerinin kirişin özağırlığı ve CSTMM’nin bileşenleri arasında göz- lenen boşluklar olduğu düşünülmek- tedir. Üç çevrimli deneyde birleşimin üst kısmında yer alan her iki sigorta elemanının kopması %5.0 göreli öte- leme hedefinde meydana gelirken, tek çevrimli deneylerde birleşimin alt kısmında yer alan iki sigorta elemanı sırasıyla %4.5 ve %5.0 göreli öteleme seviyesinde kopmuştur. 4.2 Rijitlik - Yerdeğiştirme - Göreli Öteleme Değişimi Uygulanan göreli öteleme hedefleri ile ulaşılan kuvvet değerinin bir ilişkisi olan rijitlik büyüklükleri her iki deney için belirlenmiştir. İtme ve çekme yönlerinde ulaşılan en büyük kuvvet değerlerini birleştiren doğrunun eğimi olarak hesaplanan rijitlik, üç çevrimli deneyde elde edilen üç değerin orta- laması olarak dikkate alınmıştır. Rijitlik Şekil 12. Üç Çevrimli Deneyde Birleşim Bölgesinde Oluşan Kayma Şekil 13. Kuvvet-Yerdeğiştirme-Göreli Öteleme Zarf Eğrileri