Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 156

MAKALE BETON PREFABRİKASYON EKİM 2025 ◆ SAYI : 156 12 baskı nozülü önceden programlanmış bir yol boyunca hareket eder ve sürek- li olarak beton malzemeleri ekstrüde eder. 3D beton baskı yöntemi karma- şık geometrilerin daha iyi kontrol edil- mesini sağlar. Beton baskı, son derece özelleştirilmiş inşaat bileşenleri üretme potansiyeline sahiptir [2]. Proses, veri ve malzeme hazırlama ardından meka- nik ve diğer özellikleri sağlayan çimen- to esaslı bir harç kullanılarak ekstrüz- yona dayanır [3]. 3D beton baskısının hızla gelişmesi ve dünya genelinde bu teknolojiyle yapı üretiminin yaygınlaşmasına rağmen prefabrike 3D beton baskı uygulama- sı ve deneyleri hala sınırlıdır. Bununla birlikte, uzun vadeli bir vizyonda 3D beton baskı ile prefabrike yapı üreti- mi yüksek potansiyele sahiptir. Yapı elemanlarının 3D beton yazıcılar ile prefabrike üretilmesi durumunda yapı elemanı üzerinde bulunan elektrik, su vb. tesisatları ve montaj elemanları fabrika ortamında hazırlanabilir, bu sayede daha hızlı ve sürdürülebilir bir bina yapım süreci sağlanabilir. Yapılan araştırmalar, inşaat sektörünün dijital beton ve prefabrikasyon arasındaki kombinasyona olan ilgisini göstermek- tedir. Örneğin, Meibodi vd. yük taşıyan beton yapıları prekast olarak üretmek, optimize etmek ve büyük bir 3B bas- kılı kalıp kullanarak “Akıllı Döşemeyi” oluşturmak için Akıllı Dinamik Dökümü (SDC) uygulamıştır [4]. Prekast dijital betonun bir başka örneği Burger vd. tarafından anlatılan kabuk üretim süre- cidir. Hızlı sertleşen bir betonu sürekli bir süreçte dökerek, taze betonun uy- guladığı yanal basınç minimumda tu- tulur. Bu şekilde, 1,5 mm inceliğindeki bir termoplastik kabuk, herhangi bir ek desteğe gerek kalmadan kalıp olarak kullanılabilir [5]. Ayrıca, ofis yapı ele- manlarının prefabrikasyon yöntem ile prekast bileşenler halinde gerçekleşti- rildiği Killa Design’ın “Geleceğin Ofisi” (8,9x1,9x2,1 m) projesi, 3D prekast uygulamalarından biridir [6]. 3D beton baskı tekolojisi, TU Graz’da [7] tasar- lanan hafif beton tavanda, ETH Zürih’te inşa edilen prefabrike beton plaklarda [8, 9], plak prototiplerine uygulanmış- tır. 3D beton baskı yönteminin prekast eleman üretiminde kullanımının bir diğer olası avantajı, malzemeyi yalnız- ca işlevsel olarak gerekli olan yerlere yerleştirecek şekil ve boyutta özel ta- sarım imkânı ve kolaylığı sunmasıdır. Bu kontrollü beton ortamı, 3D beton baskı kullanılarak geometrik karma- şıklığın elde edilmesine izin verebilen prefabrikasyon ile maksimize edilebilir. Bu konuda Anton vd. hazır sütunların prefabrikasyonu için bir 3D beton bas- kı kurulumu geliştirmiştir [10]. Öte yandan, prefabrikasyon için önce- ki 3D baskı çalışmaları, özel bileşenle- re veya sıra dışı yapılara odaklanmıştır. Aslında, bu çalışmaların sınırlamaları, ortak binaların ihtiyaçları ve perfor- mansları için gerçekleştirilmeyen pre- kast bileşenin tasarımıyla ilgilidir. Sonuç olarak, bina inşaat sektörü için 3D baskı ve prefabrikasyon arasındaki kombinasyon, keşfedilecek birçok yö- nüyle hala geliştirilmeye açıktır. İnşaat sektörü, dünya genelinde sera gazı emisyonlarının en büyük kaynak- larından biri olarak kabul edilmektedir. Amerikan Mimarlar Enstitüsü (AIA) tarafından yapılan bir değerlendirme- ye göre, tüm sera gazı emisyonlarının yaklaşık %50’si, malzemelerin üreti- minde tüketilen enerjiden, ardından üretim fabrikalarından şantiyelere taşınmasından ve binaların işletimi ve bakımıyla ilgili enerji tüketiminden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda, sür- dürülebilir malzemelerin [11, 12] veya teknolojinin [13] geliştirilmesi, muaz- zam enerji tüketiminden ve yoğun kirli- likten sorumlu olduğu için, inşaat sek- töründe önemli ölçüde ilgi görmüştür. Ersel COŞKUN Ersel Coşkun, lisans eğitimlerini Medi- pol Üniversitesi ve Nişantaşı Üniversi- tesi Mimarlık Bölümünde tamamladı. 2013 - 2015 yılları arasında 3. Köprü Projesi, 2015-2017 yılları arası Üskü- dar Çamlıca tünel projesinde görev aldı. 2018 yılından itibaren İstanbul Büyük Şehir Belediyesi iştirak şirket- leriden İSTON A.Ş.’de sırasıyla Mimar, AR-GE 3D uygulama ve Ürün Geliştir- me Sorumlusu rollerini yürüten Coş- kun, 2022 yılından bu yana 3D Kent Donatıları Üretim Şefi olarak devam etmektedir. Serhat ZEYTUN Serhat Zeytun, lisans eğitimini 2006- 2010 yılları arasında Cumhuriyet Üni- versitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümünde tamamladı. 2011 - 2018 yılları arasında ilaç sektö- ründe çeşitli görevleri yürüten Zeytun, 2018 - 2022 yılları arasında İstanbul Büyük Şehir Belediyesi iştirak şirke- ti İSTON A.Ş.’de sırasıyla Mühendis ve Ar-Ge Sorumlusu rollerini yürüttü. 2022 yılından itibaren Ar-Ge Şefi olarak görevini sürdürmektedir.