UYGULAMA
BETON PREFABRİKASYON
OCAK 2013
?
SAYI : 105
31
yeri oluşturmuştur. Sonuç olarak, ye-
rinde dökme perde sistemi ile prekast
moment aktaran çerçeve sistemleri
temelden sekizinci kata kadar uygu-
lanmıştır.
Sekizinci katın üzerinde çevresel pre-
kast moment aktaran çerçeve, “Pre-
cast Hybrid Moment Resistance Fra-
me (PHMRF) System” ve “Dywidag
Ductile Connector (DDC) System”
kullanılarak geliştirilmiştir. PHMRF,
çok açıklıklı çerçeveler için yoğunluk-
la kullanılan bir sistemdir. Binanın iç
köşe kısımlarında, PHMRF ile sağla-
nan efektif ard-germe kuvvetinin oluş-
turulamadığı tek açıklıklı çerçevelerde
DDC sistem kullanılmaktadır (Şekil 3).
Şekil 7’de bir dış kolon için ard-ger-
me ankraj detayları gösterlirken, Şekil
8’
de prekast bir kolonun donatı kafesi
gösterilmektedir. Yeni geliştirilen DDC
güçlendirilmiş çerçeve kirişi Şekil 9’da,
tipik köşe kolon detayı şekil 10’da,
ard-germe işleminin uygulanması ise
Şekil 11’de verilmiştir.
Tipik çerçeve kolonları 20.kata kadar
36
in. (914 mm)’lik kare kesitli olarak
yapılırken bu kattan sonra ise 24 x 36
in (610 x 914 mm) olarak küçültül-
müştür. Tipik kiriş boyutları ise 24 x
36
in (610 x 914 mm) ölçülerindedir.
TASARIM SÜRECİ
Ne bina ne de taşıyıcı sistemin bir bö-
lümü şu anki mevcut yönetmeliklerin
kapsamı içerisindedir. Binanın dep-
rem güvenliği temelden sekizinci kata
kadar perdelerle sağlanmıştır. Prekast
betonarme çerçeveler ise sekizinci
kattan sonra kullanılmıştır.
Bina yüksekliği 240 ft. (73.1m)’nin
üzerinde olduğundan sünek çerçeve-
lere ya da perde+sünek çerçeve sis-
temlere ihtiyaç vardır.
Hibrid sistem henüz onaylanmamıştı.
Ancak “International Conferance of
Building Officials (ICBO)” tarafından
onaylanmış prekast sistemin modi-
fikasyonunu temsil ettiğinden onay-
lanması gerektiği düşünülüyordu. Bu
haliyle proje, iyi tanımlanmış bir yönet-
melikten yoksundu.
Bazı açılardan bu spesifik yönetme-
liğin eksikliği bir avantaj oldu. Çünkü
mevcut yönetmelikler bu tür özel ve
kompleks yapıların tasarımı için kulla-
nılmamalıdırlar. Günümüzde kullanılan
yönetmelikler yapıların elastik davra-
nışına odaklıdır. Aslında, bu yapının
tasarımı da elastik teoriye göre yapıl-
mıştır (Şekil 12).
Tasarım mühendisi, yapı büyük bir
depreme maruz kaldığında tepkisinin
elastik bölgede kalacağını düşünmek-
tedir (Şekil 12, F
0
,
?
0
).
Muhtemel tepki
aralığının ?
u
çevresinde olduğu anla-
şılmaktadır (Şekil 12) ve tabi ki bu böl-
ge tasarım mühendisinin ilgilenmesi
gereken bölge olmalıdır.
Şekil 7.
Dış çerçeve kolonunun donatı de-
taylar
ı
Şekil 8.
Prekast kolonun donatı kafesi.
Şekil 10.
Köşe kolon detayı.
Şekil 11.
Ard-germe uygulaması.
Şekil 9.
DDC güçlendirilmiş çerçeve kirişi.
Şekil 12.
Sistem davranışının idealleştiril-
mesi.