UYGULAMA
BETON PREFABRİKASYON
OCAK 2013
?
SAYI : 105
30
kendisini sınırlı bir bölgede yayar ve
paspayı dökülmesine sebep olur (Şekil
5.
a). Geliştirilen bu yapısal davranış,
aslında prekast betonarme çerçevele-
rin karakteristik davranışıdır.
Binanın taşıyıcı sistemi fonksiyonel,
estetik ve yapım gereklilikleri açısından
ele alınan bir çok tasarım yaklaşımının
sonunda belirlenmiştir. Tipik katlar için
kat planı (34.kata kadar) Şekil 3’te ve-
rilmiştir. Bütün katlar, iki kat yüksek-
liğinde kolon ve ortasında bir kirişten
oluşan prekast elemanlar ile çevrelen-
mişlerdir. Döşemeler, açıklığın kısa ol-
duğu güney kenarı boyunca üst kısım-
dan gerilen yerinde dökme ard-germeli
betonarme sistem ile oluşturulmuştur.
Yatay kuvvetlere karşı koyacak iki tip
yapısal sistem kullanılmıştır. Sekizinci
katın aşağısında çeşitli döşeme kesit-
leri ve park yeri ile yaşam alanlarındaki
kullanıma göre belirlenen uygun boş-
luklar, perdeler için doğal bir yerleşim
daki hareket de dikkate alınarak tasa-
rım yapılmalıdır. Bu ek yerlerinde 64
mm ye kadar farklı deplasman yapma-
ya izin verilmesi anlamına gelmektedir.
Paramount inşaatında bu problemler
prekast cephe elemanlarının birbirine
rijit bağlanıp birlikte hareket etmesi
sağlanarak önlenmiştir. Ayrıca kirişle-
re 5.2 MPa değerine kadar ard germe
yapılmış olması ve kolonlarda düşey
yüklerden dolayı daima büyük basınç
gerilmeleri etkisindedirler.
Binanın cephesi 732 adet kumlamalı
kirişten ve 478 adet iki kat yüksekliğin-
deki prekast moment aktaran çerçeve
kolonlarından oluşmaktadır. Çerçe-
ve elemanlarına ek olarak, 641 adet
mimari prekast panel, 68 adet düşey
yük taşıyan prekast kolon ve 312 adet
öngermeli prekast kiriş kullanılmıştır.
Prekast elemanların bu denli geniş
miktarda kullanımıyla inşaatın imalatı
önemli ölçüde hız kazanmıştır.
Aslında taşıyıcı sistemin deprem dav-
ranışı açısından üstünlük sağladığı,
test edilen modellerin deney sonuçları
yatırımcılara, sigortacılara, banka tem-
silcilerine gösterilerek kolaylıkla güveni
kazanılmıştır. Şekil 5a’da yerinde dö-
küm ile imalatı yapılan kirişin deney
sonrası deformasyonu, Şekil 5.b’de
ise benzer harekete maruz kalan pre-
kast çerçevenin deney sonrası durumu
gösterilmiştir.
Şekil 6 deprem sırasında kolon ve kiri-
şin nasıl etkileşim içerisinde olduğunu
göstermektedir. Esasında, bu eleman-
lar dönerek binanın salınımına izin ver-
meli ve deprem kuvvetlerine bu şekilde
karşı konulmalıdır. Prekast sistemde
bu durum kolon ve kiriş arasında
?
ka-
dar boşluk oluşturarak gösterilmiştir.
Yerinde dökme sistemlerde, bu boşluk
Şekil 3.
Tipik kat planı
Şekil 4.
Yapının farklı kat yüksekliklerini
gösteren görünüşü.
Şekil 5.
Yerinde döküm ile imalatı yapılan kirişin ve prekast çerçevenin deney sonrası du-
rumları.
Şekil 6.
Prekast çerçeve elemanlarının
deprem sırasındaki hareketi.