MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2013
?
SAYI : 107
10
sarımcıların hesapladığı teorik çatlama
yükü P
d
cr
=5.5 kN/m
2
,
taşıma gücü yük
kapasitesi ise P
d
u
=7.70 kN/m
2
olarak
tesbit edilmiştir.
Deney süresince beton ve donatı çu-
buklarındaki birim şekil değiştirmeler,
ön-dökümlü betonarme döşeme pa-
nellerindeki düşey deplasmanlar, dö-
şeme panelleri arasındaki deplasman-
lar ölçülmüştür. Şekil 7 döşeme paneli
açıklık ortasında ölçülen deplasman ile
deney numunesine (Şekil 6) uygulanan
düşey yük arasındaki ilişkiyi gösteren
örnek bir yük-deplasman grafiğidir.
Deney esnasında ilk çatlama kenar bir-
leşimler boyunca ve 4.4 kN/m
2
düşey
yük seviyesinde oluşmuştur. Panel
ortası çatlağın oluştuğu yük seviyesi
ise 9.90 kN/m
2
’
dir. Deneysel göçme
yükü, kolonlar etrafında zımbalama
çatlaklarının oluştuğu yük seviyesi
olan P
exp
u
=15.90 kN/m
2
olarak tespit
edilmiştir. Deneysel ve teorik kapasite
oranının yaklaşık 2.1 civarında olması,
düşey yükler etkisindeki yapı sistemi
davranışının iyi olduğunu ve sistemin
yüksek taşıma kapasitesini göstermesi
açısından önemlidir.
Düşey yük - düşey deplasman (P-
?
v
)
grafiği (Şekil 7), yapı sisteminin
düşey yükler etkisinde maksimum ta-
şıma kapasitesinin yaklaşık %26.80’i
le %39.70’ine yakın yük seviyelerine
kadar elastik davrandığını; bunun ya-
nında kalıcı deformasyonların oluş-
tuğu yükün yaklaşık %60.30’u ile
%73.20’
sine varan oranlarda yapı
sistemi davranışının elastik olduğunu
göstermektedir.
Deneyde ölçülen
?
v
max
=7.3 mm
maksimum düşey deplasman Ro-
manya Betonarme Tasarım Kodunda
izin verilen (STAS 10107/090 [11])
?
v
a
=L/350=9.3 mm sınırını da aş-
mamıştır. 150 mm aralıkla
?
8’
lik etri-
yeler ve boyuna donatıların kullanıldığı
paneller arası birleşimler panellerin
hem eğilme hem de kesme kapasite-
leri açısından önemli bir integrasyon
oluşturmuştur.
Yatay Yük Etkisindeki Karma Ön-dö-
kümlü Betonarme Perde Duvarlar:
Deneysel araştırma fazı ön-dökümlü
betonarme perdelerin statik ve tersi-
nen-tekrarlanan yükler altındaki dav-
ranışını incelemek üzere detaylandırıl-
mıştır. Yüklemeler elastik, ilk çatlama,
elastik ötesi ve göçme bölgelerinde
yapılmış olup bu yük aralıklarında
yatay ve düşey perde birleşimlerinin
davranışları incelenmiştir. Deney ele-
manı gerçek sekiz katlı bir ön-dökümlü
yapının 1:2.5 ölçekli modelini temsil
etmektedir. Deney elemanlarında her
perde duvar setinin altında yerinde
dökme bir temel, iki ya da üç kat bo-
yunca uzanan ön-dökümlü betonarme
kolonlar ve kat yüksekliğinde olan ön-
dökümlü betonarme perdeler ile yine
ön-dökümlü betonarme döşeme pa-
nelleri bulunmaktadır (Şekil 8).
Deney elemanları her katta, sekiz katlı
bir yapının her katındaki perde parçası
üzerinde oluşacak basınç gerilmesini
sağlayacak tarzda düşey kat yükle-
ri Ng (ölü yük) ile yüklenmiştir. Şekil
Şekil 7.
Düşey Yük – Panel Açıklık Ortası Deplasmanı Grafiği
Şekil 8.
Deney Elemanı Üzerindeki Yüklerin
Şematik Gösterimi (H=Yatay yük; N
1
=Üst
Kat Yüklerinin Etkisini oluşturan Düşey Yük;
N
g
=Katlarda Oluşan Düşey Yük)
Deplasman
?
v
mm
Ön-dökümlü
betonarme döşeme
Ön-dökümlü
betonarme
perde panel
Ön-dökümlü
betonarme kolon
Temel
?
v
max
= 7.3 mm
Düşey yük P, daN/m
2