MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2013
?
SAYI : 107
9
deneyleri, ve beş katlı bir binada ye-
rinde dinamik deneyler yapılmıştır. Bu
geniş araştırma projesinde üç üniver-
siteden ve 4 enstitüden gelen araştır-
macılar ile iki tasarım enstitüsünden
gelen tasarımcılar görev almıştır.
Düşey Yükler Altında Düz-Döşemeli
Kirişsiz Yapı:
Gerçek boyutta ön-dökümlü betonar-
me kolon ve döşemelerden oluşan
numuneler üzerinde yapılan düşey yük
deneyleri sayesinde hem ön-dökümlü
betonarme kirişsiz düz-döşeme ele-
manlarının davranışı, hem de panel-
şimler sayesinde çerçeve ve perdeden
oluşan karma sistem oluşturulmakat-
dır (Şekil 2 ve Şekil 5).
Deneysel Araştırma
Araştırma Programının Amacı:
Ön-dökümlü betonarme elemanlardan
oluşan sistemlerin yapısal davranışı,
monolitik ve yerinde dökme sitem-
lerin yapısal davranışından önemli
farklılıklar gösterebilir. Ön-dökümlü
betonarme elemanlar rötre, sünme, ısıl
farklılık elastik deformasyonlar, rüz-
gar ve depremden gibi yüklemelerden
oluşan her türlü düşey ve yatay yükü
taşıyabilecek şekilde düzenlenmeli ve
birleştirilmelidir. Yapı sisteminin dav-
ranışı açısından birleşimlerin tasarımı
ve detaylandırılması özel önem taşır.
Birleşimler ayrıca yapı sisteminin bü-
tünsel davranışı için de önemlidir.
Önerilen yapı sisteminin yeniliği dikka-
te alındığında tüm yapının davranışın-
da özel önem arzeden birleşimlerin yük
taşıma kapasiteleri ve elemanlar arası
kuvvet aktarabilirlikleri hem analitik
hem de deneysel araştırmalar ile irde-
lenmelidir [7]. Ayrıca ACI 318-08’de
[7] 21.2.1.5
numaralı maddede ön-
dökümlü betonarme yapı sistemlerinin
dayanım ve rijitliklerinin ancak eşlenik
monolitik betonarme yapıların daya-
nım ve rijitliklerine eşit veya yüksek
olduğunun gösterilmesi durumunda
kullanılabileceği de belirtilmiştir.
Deprem bölgeleri için önerilen yapı
sisteminin kalitesini ve performansını
değerlendirmek amacıyla kurulan ça-
lışma grubu yaygın bir analitik ve de-
neysel araştırma yürütmüştür. Ortaya
konulan araştırma projesi çerçevesin-
de [2] Kolon-kolon birleşim detayı de-
neyleri, ön-dökümlü betonarme perde
duvar deneyleri ve elastik ötesi ana-
lizleri, tam boyutlu kolon-döşeme sis-
temlerinin düşey yük altındaki davranış
deneyleri, 1/4 ölçekli sarsma masası
panel birleşimleri ile panel-kolon birle-
şimlerinin davranışı incelenmiş, ayrıca
döşemelerde zımbalama problemi de
incelenmiştir. Deney elemanı toplam
8
adet kare döşemeden (3.60 m) ve
15
adet kare kolondan (350 mm) oluş-
maktadır (Şekil 6).
Yazarlar deney elemanının analizinde
eşdeğer çerçeve metodunu kullan-
mışlardır. Eşdeğer çerçeve metodu
Amerikan ACI 318-08 [7], Avrupa
EN 1992-1-1:2004 [8], ve Roman-
ya SR EN 1992-1-1:2004 [9] STAS
10107/1-90 [10]
şartnamelerinde de
verilmiştir. Araştırma grubundaki ta-
Şekil 5.
Kolon ve Perde Paneli arası Düşey Birleşim Tipi
Şekil 6.
Gerçek Boyutta Ön-Dökümlü Betonarme Yapının Düşey Yükler Altında Testi
Ön-dökümlü betonarme panel
Ön-dökümlü betonarme panel
Kesit 1-1
8
mm donatı çubuğu
8
mm etriye
150
mm arayla
Ön-dökümlü betonarme kolon
Ön-dökümlü betonarme kolon
Düşeybetonarme birleşim