MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2013
?
SAYI : 107
13
deplasman seviyesi). Bu açıdan da
deney elemanı tatminkar bir davra-
nış sergilemiştir.
Beş Katlı Deney Elemanının Sarsma
Masası Deneyi:
Bu araştırmada gerçekleştirilen en
kapsamlı çalışma yaklaşık 1/4 ölçe-
ğindeki 5 katlı deney elemanının 140
kN kapasiteli bir sarsma masasında
yapılan dinamik testleri olarak görü-
lebilir (Şekil 12). Karma tipde üretilen
deney elemanında 8 adet perde duvar
ve 24 kolonu olan bir konfigürasyon
düşünülmüş olup, bunlar katlarda-
ki ön-dökümlü betonarme döşemelr
ile birleşitirilmiştir. Deney elemanının
dinamik parametrelerinin esbitine yö-
nelik olarak, sarsma masası deneyi
öncesinde 4 statik deney yapışmıştır.
Numune üzerinde farklı seviyelerde
17
dinamik deney yapılmıştır. Toplam
900
saniye süren dinamik deneylerde
a0max yaklaşık 70 noktada 1m/sn
2
değerini aşmıştır. Bu yükleme, 1/1 öl-
çekli gerçek uygulamalar için yaklaşık
olarak düzeltilmiş Merkalli tablosunda
(
MM scale) 8 şiddetine eşit bir durumu
göstermektedir.
Sarsma masası deneylerinde sentetik
Housner-Jennings ivme kaydı (a
0
max
:
1.108
÷2.632 m/sn
2
), 1977
Ro-
manya Vrancea depremi ivme kaydı
(
a
0
max
: 2.775
÷3.885 m/sn
2
), 1940
El-Centro Kalifornia (a
0
max
: 2.775
m/
sn
2
)
ve sentetik Romanya Jessy (a
0
max
:
4.163
÷6.383 m/sn
2
)
depremi ivme
kaydı yanında harmonik yüklemeler
de (a
0
max
: 1.943
m/sn
2
)
uygulanmıştır.
Sarsma masası deneylerinde düzel-
tilmiş Merkalli tablosu dikkate alındı-
ğında deney şiddetinin yaklaşık olarak
5’
ten başlayıp 10’a kadar değiştirildiği-
ni söyleyebiliriz.
Sarsma masası deneylerinden elde
edilen değerlendirme ve sonuçlar aşa-
ğıda verilmiştir.
•
Deney elemanının dinamik karakte-
rini tayin edebilmek amacıyla yapı-
lan statik yükleme deneyleri deney
elemanında herhangi bir hasara
sebep olmamıştır. Şekil 13’de ve-
rilen A, B, C, ve D doğruları deney
elemanının dinamik karakteristiğin-
deki değişimleri incelem amacıyla
her iki dinamik yükleme arasında
yapılan statik itme deneylerinin yük
deplasman eğrilerini vermektedir.
A doğrusu, deney elemanının elas-
tik kaldığı dinamik yük seviyesinden
sonra yapılan statik itme deneyini;
B doğrusu çatlamadan sonra; C
doğrusuelastik-plastik yük seviye-
sine ulaşıldıktan sonraki durumu,
D doğrusu ise deney elemanının
dinamik yükleme ile taşıyıcılarının
mafsallaşmaya
başlamasından
sonraki statik itme deneyinden elde
edilen grafiği vermektedir. A, B, C,
D doğruları, deney elemanının en
son yükleme çevriminden sonra
rijitliğinin yaklaşık %12.50’sini kay-
bettiğini göstermektedir (Şekil 13).
•
Yalnızca zemin kat kolon ve perde
elemanlarında çatlak gözlenmiştir.
Elemanlar arası düşey çatlaklar
yaklaşık olarak düzeltilmiş Merkalli
tablosuna göre 8 şiddetinde, yatay
çatlaklar ise yine aynı tabloya göre
10
şiddetinde oluşmuştur. Ölçülen
en büyük çatlak genişlikleri yaklaşık
1
mm civarında kalmıştır. Ölçülen
en büyük katlar arası rölatif deplas-
man değerleri yine düzeltilmiş Mer-
kal li tablosundaki şiddet değerleri
Şekil 13.
Statik yatay yük - yatay deplasman grafiği (A deneyi deney elemanının dinamik
yükleme sonrasında elastik seviyede kalmasından sonra yapılan statik itmeyi gösterir. B
deneyi, buna rölatif olarak, numunenin çatlamasından sonra, C deneyi elastic-plastik sevi-
yeden sonra, D deneyi ise plastic mafsallaşmadan sonraki statik yatay yük-yatay deplasman
ilişkisini verir)
Deplasman seviyesi
?
,
mm
Seviye