MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2013
?
SAYI : 107
7
sisteminin “yalnızca kolon ve döşe-
melerden oluştuğu”, “düz-döşemeli
binalar”da daha ön plana çıkarlar. Bu
tür yapılar düşey ve deprem yüklerinin
taşınmasını ve yapı stabilitesini kolon-
döşeme sistemince oluşturulan çerçe-
ve davranışı ile sağlar.
Deprem bölgelerinde yapılacak düz-
döşemeli yapılar ile çok katlı düz-dö-
şemeli yapılarda yapı sistemi düşeyde
sürekli betonarme perde duvarlar veya
çelik çaprazlar ile karma yapı siste-
mine değiştirilmelidir. Düz-döşemeli
yapı sistemlerinde kolonlar ve döşeme
şeritlerinden oluşan “eşdeğer çerçe-
veler” temel olarak düşey yüklerin
taşınmasını sağlar. Betonarme perde-
ler ve çelik çaprazlar (yapısal taşıyıcı
duvarlar) ise bu yapı sistemine yatay
yük dayanımı ve rijitliği sağlar [1].
Bu sayede oluşturulan düz-döşemeli
sistem ve yapısal taşıyıcı duvarlar ile
oluşturulan karma sistem yüksek risk
barındıran deprem bölgelerinde de kul-
lanılabilir.
Bu karma yapı sisteminin rekabet gü-
cünü arttırabilmek ve yapın hız ve mali-
yetini azaltarak yapılabilirliğini ön plana
çıkarmak amacıyla tasarımcı dikkatini
standart boyutlu standart üretimin
yapılabildiği, ve büyük miktarlarda
endüstriyel üretimin mümkün olduğu
ön-dökümlü betonarmeye yoğunlaş-
tırmıştır.
Amaç:
Romanya’da konut türü binaların yapı-
mındaki zorlukların üstesinden gelebil-
mek, ve yukarıda bahsedilen kriter ve
şartları sağlayabilmek amacıyla Hune-
doara Tasarım Enstitüsünde Eusebiu
Tripa liderliğinde bir tasarım grubu
oluşturulmuş, ve tamamen ön-dö-
kümlü düz-döşemeli karma sistemler
önerilmiştir.
Bu yapı sisteminin tüm ülke çapında
yaygınlaştırılma çalışmalarından önce
yoğun bir teorik çalışma programı ile
birlikte deneysel araştırmalar da [2]
yapılmıştır. Araştırma grubunda Jassy,
Cluj Timişoara ve Bukreş Üniversitele-
rinin İnşaat Mühendisliği bölümlerin-
den akademisyenler, INCERC-Bükreş
(
Ulusal Bina Araştırma Merkezi) ve
yine Timişoara, Jassy ve Cluj Üniver-
sitelerindeki INCERC bölümlerinden
araştırmacılar ile mühendis ve mimar-
lar yer almıştır.
Bu makale, yukarıda bahsedilen yeni
bina sisteminin temel karakteristikle-
rini, sistemin yaygınlaştırılmasından
önce yapılan deneysel araştırmaların
içeriğini, ve sistemin yapısal perfor-
mansını değerlendiren sonuçları içer-
mektedir.
Düz-Döşemeli, Karma, Ön-Dökümlü
Yapılar
Yapı Özellikleri:
Burada sunulacak yapı sistemi ko-
nut türü yapılar için gelitirilmiş olup
en fazla 9 katı hedeflemektedir. Yapı
sisteminde yekpare dökülmüş 5.40
m ile 11.40 m arasında değişen boy-
larda ön-dökümlü kolonlar ve 3.60 m
ile 6.00 m arasındaki açıklıklar için
üretilmiş kirişsiz düz-döşeme panelleri
kullanılmaktadır.
Bu tip bir yapı sisteminin deprem böl-
gelerindeki kullanımı, belirli sayıda
Şekil 1.
Düz-Döşemeli Karma Yapılarda Ön-Dökümlü Elemanlar
Şekil 2.
Tamamı Ön-Dökümlü Betonarme
Elemanlardan Oluşan Yapının İmalat Aşa-
ması