MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
NİSAN 2014
◆
SAYI : 110
13
Tablo 1.
Deney elemanlarının özellikleri
gulanabilirlik ve bağlantı noktalarındaki
yapısal performansları sağlaması için
geliştirilmesine rağmen test sonuç-
ları geleneksel betonarme kiriş-kolon
bağlantılarıyla karşılaştırıldığında BPf
kiriş-kolon bağlantılarında ciddi diya-
gonal kesme çatlaklarının oluştuğunu
ve enerji tüketim kapasitesinin gözle
görülür bir şekilde azaldığını göster-
mektedir. Bahis konusu çalışmada,
Şekil 1-b’de verilen bağlantının tam
ölçekli haline tersinir-tekrarlı yük uy-
gulanmış olup, test sonuçlarına göre
numunelerin göçme şekli ve yapısal
performansları (dayanım, rijitlik, enerji
yutma ve şekil değiştirme) incelenmiş-
tir. Bu sonuçlara dayanarak, kapasite
azalmasının nedenleri açıklanmış ve
kiriş-kolon bağlantıları için tasarım pa-
rametreleri önerilmiştir.
ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
Son zamanlarda U şeklinde KKE ve
çok katlı, tek parçalı BPf kolon uygu-
lamaları birçok ülkede artmıştır. Bu
sistemde kolon-kiriş bağlantısında
yerinde dökme beton kullanılması, bu
bağlantıların deprem dayanımının ge-
leneksel betonarme bağlantılarla aynı
olması gerektiğini düşündürmektedir.
Buna karşın tersinir tekrarlanır yükle-
me altındaki test sonuçlarına göre KKE
ve birleşim bölgesi yerinde dökülen
kolonlardan oluşan sistemlerin rijitlik
ve enerji tüketim kapasiteleri ilerleyen
çevrimlerde belirgin bir düşüş göster-
mektedir. Kapasitedeki bu azalma KKE
kullanımı nedeniyle ortaya çıkan düşük
kolon-kiriş bağlantı yüksekliğine ve
bağlantı noktasındaki yine KKE sebe-
biyle artan kesme kuvvetine bağlıdır.
Bu bağlantı şeklinin yapısal dayanımını
arttırmak için uçları ankraj armatürle-
riyle desteklenmiş donatı ilave edil-
mesi önerilmiş ve geçerliliği testlerle
incelenmiştir.
DENEY PROGRAMI
Bu çalışmada tam ölçekli 6 adet iç ko-
lon-kiriş bağlantı detayı test edilmiştir:
5
numune KKE ve onun bağlantısını
içermektedir (SP1 - SP5), 1 eleman
ise yerinde dökme olarakhazırlanmış-
tır (CP). Numuneler güçlü kolon-zayıf
kiriş mantığı ile ACI 550.1R-09 ve ACI
318-08’
e göre tasarlanmıştır. Numu-
nelerin özellikleri ve test parametleri
Tablo 1’de listelenmiştir.
SP1 numunesinin özellikleri, kesit bo-
yutları ve donatı detayları Şekil 2-a’da
gösterilmiştir. Kolonun alt mafsaldan,
yatak yük noktasına kadar olan net
yüksekliği h=2700 mm’dir. Kirişin
iki mesnet arası uzunluğu
l
=4762
mm’dir. Kiriş kesiti 400x700mm, ko-
lon kesiti 600x750mm’dir. Donatılar
moment aktaran bağlantıyı oluştu-
racak şekilde ACI 318-08’e göre di-
zayn edilmiştir. KKE çekirdeği yerinde
dökme beton ile doldurulmuş, üstte
ve altta dörder adet
Ø
32 (
D=32mm)
çaplı donatı kullanılmıştır. Donatı sık-
lığı göz önünde bulundurularak daha