MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2014
◆
SAYI : 111
12
oranında ulaşılmış, kiriş alt boyuna
donatılarının kaynaklandıkları plakadan
kopması, çekme yönündeki dayanım-
da % 40 azalmaya sebep olmuştur. P2
numunesinin tepe yükü-tepe ötelenme
oranı grafiği Şekil 8b’de görülmektedir.
İtme ve çekme yönlerinde maksimum
dayanıma % 2,2 ötelenme oranında
ulaşılmış, % 3,5 ötelenme oranında
kiriş alt boyuna donatılarının kaynak-
landıkları plakadan kopması çekme
yönündeki dayanımda yine % 40 ora-
nında azalmaya sebep olmuştur. P3
numunesinin tepe yükü-tepe ötelenme
oranı grafiği ise Şekil 8c’de verilmiştir.
İtme ve çekme yönlerinde maksimum
dayanıma % 2,2 ötelenme oranında
ulaşılmış, % 3,5 ötelenme oranının
ikinci çevrimine kadar dayanımda
azalma gözlenmemiş, kiriş alt boyuna
donatısının kopması ile çevrim içi da-
yanım azalması yaklaşık % 35 olarak
gerçekleşmiştir.
4.
DENEY SONUÇLARININ DEĞER-
LENDİRİLMESİ
4.1
Dayanım
Deprem Yönetmeliği (2007) gibi ulusal
yönetmeliğimizde ve ACI 318 (2005)
gibi uluslararası yönetmeliklerde kul-
lanılması önerilecek yeni betonarme
birleşim bölgesi çözümlerinin deney-
sel olarak incelenmesi gerektiği be-
lirtilmektedir. ACI 374.1.05 (2005)
“
Moment çerçevelerinin yapısal test-
leri için kabul kriterleri” dokümanı bu
amaçla kullanılabilir niteliktedir. ACI
374.1.05’
te test edilecek birleşim
bölgesi alt sistemlerinin sağlaması
beklenen ötelenme oranı limitleri güçlü
yer ivmeleri ve yapısal özelliklerdeki
belirsizlikler göz önüne alınarak belir-
lenmiştir. Buna göre testler, birleşim
bölgelerinin elastik ötesi davranışlarını
karakterize edebilmek için kademeli
artan bir şekilde en az % 3,5 göreli kat
ötelenme oranına kadar devam ettiril-
melidir (ACI 374.1.05, 2005). Moment
çerçevelerinin yapısal testlerindeki ka-
bul kriterlerine göre, birleşim bölgesi
deney elemanı dayanım bakımından
“
herbir yükleme yönünde, % 3,5 göre-
li kat ötelenme oranının üçüncü çevri-
mindeki yük değeri aynı yönde ulaşılan
maksimum tepe yükünün % 25’inden
az olmamalıdır” koşulunu sağlamalı-
dır.
Tablo 2’de numunelerin % 3,5 ötelen-
me oranının son çevriminde ulaştık-
ları tepe yükü (Q
3.5
)
verilmektedir. P1
numunesinin testleri, % 3,5 ötelenme
oranının ilk çevriminin sonuna kadar
gerçekleştirildiğinden çekme yönünde-
ki tepe yükü değeri bulunmamaktadır.
P2 numunesinde de her iki yükleme
doğrultusu için bu koşul sağlanama-
mıştır. P3 numunesinde ise, % 3,5
ötelenme oranının 2. çevriminde itme
yönünde dayanımda belirgin bir azal-
ma olduğundan bu koşul sağlanama-
mıştır.
4.2
Yerdeğiştirme Sünekliği
Yerdeğiştirme sünekliği, yapı elema-
nında ya da sisteminde başlangıçtaki
akma dayanımında önemli bir azalma
olmadan yapabileceği en büyük şekil
değiştirmenin akma şekil değiştirme-
Tablo 2.
Numune dayanımlarının ACI 374.1.05’e göre değerlendirilmesi.
Numune
Yükleme yönü
Maksimum tepe
0.75
QM
Q3.5
yükü QM (kN)
(
kN)
(
kN)
P1
İtme
231,6
173,7
140,3
Çekme
287,8
215,9 -
P2
İtme
231,2
173,4
168
Çekme
235,8
176,9
154,5
P3
İtme
225,7
169,3
125,7
Çekme
228,2
171,1
173,2
Şekil 9.
Deney numunelerinin etkili süneklik (μeff) değerlerinin belirlenmesi.