MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2014
◆
SAYI : 111
15
numunesinin testi sırasında, % 3,5
ötelenme oranına ulaşıldığında plakaya
kaynaklı boyuna donatılar kopma birim
deformasyonuna ulaşmıştır. Lif esaslı
modelde de her iki yönde bu ötelenme
oranı sonrasında çevrim içi dayanım
azalmasının sağlandığı görülmekte-
dir. Ayrıca model deneysel çalışmada
gözlenen dayanım ve rijitlik azalmasını
yansıtabilmiştir.
6.
SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Çalışma kapsamında, ülkemizdeki çok
katlı prefabrik yapılarda yaygın kulla-
nım alanı bulan kompozit (ıslak-kay-
naklı) moment aktarabilen kolon-kiriş
birleşimlerini temsil eden numuneler
deneysel olarak incelenmiş, prefabrik
ve monolitik numunelerin dayanım,
rijitlik ve enerji tüketimi bakımından
karşılaştırmalı değerlendirmesi yapıl-
mıştır. Prefabrik numunelerin tersinir-
tekrarlı yükler altındaki davranışının
benzeştirilebilmesi ve prefabrik yapı-
larda uygulanabilmesi açısından sayı-
sal modeller kurulmuştur.
•
Kolon-kiriş bağlantı numunelerinde
kiriş alt boyuna donatısı-kiriş plaka-
sı arası kaynak hesaplarında Dep-
rem Yönetmeliği (2007)’nde verilen
kaynak katsayısı (
α
)
test değişkeni
olarak alınmıştır. Bununla birlikte
kaynak katsayısı 1,2 ve 2,0 olarak
alınan P1 ve P2 numunelerinde,
ileri ötelenme oranlarındaki davra-
nışın temel olarak kiriş alt boyuna
donatısında gelişen birim defor-
masyonlardaki artışa bağlı olduğu
belirlenmiştir. Bu nedenle, kaynaklı
bağlantı hesaplarında, yalnızca kuv-
vet esaslı yöntemlerle hesap yerine
donatı birim deformasyonları sınır-
landırılarak şekil değiştirme esaslı
yöntemlerin de kullanılması uygun
olacaktır.
•
Deneysel çalışmada birleşim böl-
gesi numuneleri için karbon oranı
ve karbon eşdeğeri sınırlandırılan
B420 C donatı sınıfının kullanılması
öngörülmüştür. P1 numunesinde
diğer numunelere göre kiriş boyu-
na donatılarındaki karbon oranı-
nın yüksek olması bu donatıların
kaynaklanabilirliğini etkilemiş ve
kaynaklama sırasında mekanik
özellikleri bozulan donatının % 2,2
tepe ötelenme oranında kopmasına
neden olmuştur. Kompozit kolon-
kiriş bağlantılarında, karbon oranı
ve karbon eşdeğeri sınırlandırılan
donatıların kullanılması uygun ola-
bilir.
•
P1 ve P2 kolon-kiriş bağlantı testle-
ri göz önüne alınarak P3 numunesi
oluşturulmuştur. Bu numunede do-
natılarda gelişen burkulma etkilerini
önlemek için kiriş etriye aralıkları
azaltılmış ve orta boyuna dona-
tılar çirozlar ile mesnetlenmiştir.
P3 numunesinde, donatının çelik
kılıf içerisinde bırakılarak aderans
bozulması yaklaşımı uygulanması
ile donatıda birim deformasyon-
lar azaltılmıştır. Aderans bozulma
boyu, boyuna donatı çapının 10 katı
(10
∅
L) olarak alınmıştır. Ancak P3
numunesinde donatılar % 3,5 öte-
lenme oranının 2. çevriminde kay-
naklandıkları plakadan koptuğu için
aderans bozulma boyunun arttırıl-
ması gereklidir.
•
Bağlantı numunelerinin testler sıra-
sında gösterdikleri çevrimsel davra-
nışlarının benzeştirilmesi için yayılı
plastisite yaklaşımına dayalı sayı-
sal model çalışmaları yapılmıştır.
Yayılı plastisite yaklaşımına dayalı
kurulan lif esaslı modelde, kaynaklı
donatılar için birim deformasyonla-
rın sınırlandırıldığı ve burkulma etki-
lerini dikkate alan bir donatı modeli
önerilerek analizlerde kullanılmıştır.
Modelin, deney verilerini rijitlik ve
dayanım azalması bakımından yan-
sıttığı belirlenmiştir. Öte yanda, yal-
nız eğilme etkilerinin dikkate alındığı
lif esaslı modellerde, gelecekteki
Şekil 13.
P2 numunesi deney verisi ile lif esaslı modelin tepe yükü-tepe ötelenme oranının
karşılaştırılması.
P2