MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
EKİM 2014
◆
SAYI : 112
5
Antik Çağlarda Anadolu Uygarlıklarında Bir Yapım
Yöntemi Olarak “Prefabrikasyon” Tekniği
1.
Anadolu’da antik çağ dönemi;
Bilinen dünya tarihi boyunca Anadolu
çeşitli kavimlere, topluluklara ev sahip-
liği yapmış ve kadim kültürlerin nerede
ise bir beşiği olagelmiştir. Yazılı tarih
öncesi “taş devri”ne M.Ö 9600 yılına
takvimlenen ve nerede ise dünyanın
bilinen tarih dizinini değiştiren bugüne
değin keşfedilmiş en eski yapı olan
Göbeklitepe’den,”cilalı taş devri”ndeki
ilk yerleşik düzen örneği Çatalhöyük’e
(
M.Ö 7400) ve yazının bulunması “an-
tik çağ”ın başlaması ile Orta Anadolu’
da Hatti-Hitit medeniyetlerinin M.Ö
2000
tarihlerine uzanan yerleşimleri-
ne ve sonrasında antik çağın ilerleyen
dönemlerinde zamanın en çağdaş kent
devlet örneklerinin bulunduğu Ege sa-
hillerine kadar uzanan bir coğrafyada
ve zaman diliminde Anadolu insanlık
tarihi açısından pek çok medeniyet ile
eşsiz yerleşim örneklerine kucak aç-
mıştır.
Günümüzde ülkemiz sınırları içerisinde
Antik döneme ait bilinen ve ulaşılabilen
150
kent yerleşimi vardır ki, bu sayı
günümüz şehir sayısından da fazladır.
Anadolu’da “antik çağ”ın ilk dönemle-
rinde Hititler’den başlayarak, Lydialılar
(
Lidyalılar), Lykialılar (Likyalılar), Kari-
alılar (Karyalılar), Pisidialılar (Pisidyalı-
lar), Phyrgialılar (Frigyalılar), Mysialılar
(
Misyalılar), Kappadokialılar (Kapa-
dokyalılar), Urartular gibi pek çok öz-
gün yerli halkın yaşadığı kent devletleri
dönemleri olmuş sonrasında ise Bü-
yük İskender’in Karia bölgesi kentlerini
(
Miletos, Halikarnassos, Priene) M.Ö
330
yılında fethi ve bunu takiben tüm
Anadolu’yu ele geçirmesi ile yaklaşık
300
yıl sürecek Helenistik dönemi ya-
şamış ve M.Ö 30 yılından itibaren de
tüm Anadolu Roma İmparatorluğunun
egemenliği altına girmiştir. Roma İm-
paratorluğunun ikiye bölünmesi ve
Doğu Roma İmparatorluğu’nun Bi-
zans İmparatorluğuna dönüştüğü M.S
5.
yüzyıla kadar da Anadolu Roma dö-
nemini yaşamış ve bu tarih kesiti aynı
zamanda “antik çağ”ın bitişi, “orta
çağ”ın başlangıcı olmuştur.
PREFABRICATION AS A CONSTRUC-
TION METHOD IN ANATOLIAN CIVILI-
ZATIONS IN ANTIQUE TIMES
Anatolia has been the home of many
civilizations throughout history. For
thousands of years people settled and
lived in its every corner and built buil-
dings and structures for their different
needs. The oldest building construc-
tion culture of the world was born on
this part of the world and spread from
here. From stone henge to antiquity,
people who lived on this land left us
many cultural heritage. They built in
the most rational way with the limited
means of their times and left us the
buildings and structures where first
“
prefabrication technology” of history
was used. Anatolia is the birth place
of prefabricated building technology.
It is full of distinguished buildings de-
signed and built with prefabrication
technology, waiting to be discovered.
In this article, the relationship of the
selected examples of building cultu-
res from authentic city states period,
Hellenistic period, early Roman Em-
pire to the cities of late antique ages
(500
BC and 200 AD) with the con-
temporary "prefabrication" technique
is analyzed and evaluated.
İş bu yazıda; Anadolu’nun özellikle
otantik kent devletleri ve Helenistik
dönem ile Roma erken egemenlik dö-
nemlerinin; antik çağ’ın son dönemleri
olarak adlandırılabilecek M.Ö 500 ile
Hakan ATAKÖY
İnş. Yük. Müh.
1983
yılında lisans, 1987 yılında yüksek
lisans çalışmalarını tamamladı. 1983 yı-
lında Afaprefabrik A.Ş.'de proje mühendi-
si olarak meslek yaşamına başladı.1989
yılında Türkiye Prefabrik Birliği’nin “Proje
Ödülünü” kazandı. 1996-2003 yılları ara-
sında İnşaat Mühendisleri Odası İzmir
şubesi Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. 1998
yılında DEÜ İnşaat Mühendisliği bölümün-
de bir yıl süreli öğretim üyesi sıfatı ile ders
verdi.1998 yılından 2005 yılına kadar TPB
Teknik Komite Üyeliği yaptı ve bu süre
içinde TS 9967 standartı revizyonu ve
güncellenmesinde görev aldı.
Deprem, beton prefabrikasyon ve malze-
me konularında çeşitli makaleleri bulunan
Hakan Ataköy, 1983 yılından günümüze
değin çeşitli görevlerde bulunduğu Afa
prefabrik A.Ş.’de halen İcra Kurulu So-
rumlu Üyesi ve Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmakta olup, bu göre-
vine ilave olarak kurucusu olduğu Grup
K Yapısal Güçlendirme A.Ş.’de Yönetim
Kurulu Başkanlığı da yapmaktadır. Halen
ayrıca 2009 yılında seçildiği TPB Yönetim
Kurulunda Yazman Üye olarak, 2011 yı-
lında seçildiği YÜF Denetleme Kurulunda
Başkan olarak, AFAD Deprem Yönetmeliği
Hazırlık Komisyonunda Prefabrike Yapılar
Komisyonu Üyesi olarak da 2013 yılından
bu yana hizmet vermektedir.