Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 130

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2019 ◆ SAYI : 130 10 nımına dayalı bir güçlendirme yöntemi önerilmiş ve denenmiştir. Deney nu- munelerinin performansları ACI 374.1- 05’e göre değerlendirilmiştir. Deney sonuçlarına dayalı olarak, çalışılan kolon-kiriş bağlantı tipi için tasarıma yönelik öneriler yapılmıştır. GİRİŞ Betonarme Prefabrik (BPf) taşıyıcı sis- temler beton kalitesi, inşaat süresi ve maliyeti konularında sağladıkları avan- tajlardan dolayı farklı binalarda tercih edilmektedir. Buna karşın, büyük dep- remlerde prefabrik taşıyıcı sistemlerin kolon-kiriş bağlantıları kesme kuvveti etkisinde gevrek davranış sergileyebil- mekte, bu durum da taşıyıcı sistemin toptan göçmesine neden olabilmekte- dir. Bu nedenle, deprem riskinin orta ve yüksek olduğu bölgelerde inşa edi- lecek BPf taşıyıcı sistemlerin kolon-ki- riş bağlantılarının deprem performan- sının iyileştirilmesi gerekmektedir. Rijitlik, dayanım, süneklik ve enerji tüketimi özelliklerine bağlı olarak et- kin bir sismik performansa ulaşmak amacıyla, çeşitli kolon-kiriş bağlantı şekilleri farklı araştırıcılar tarafından çalışılmıştır [1-6]. Şekil 1’de beto- narme prefabrik kabuktan oluşan bir kiriş ve bunun kolona moment aktaran şekilde bağlantısının sağlandığı, gele- cek vadeden bir kolon-kiriş bağlantı yöntemi gösterilmektedir. Sistemdeki BPf çerçeve, BPf kolonların kenarına oturtulan BPf kiriş-kabuk-elemanların (KKE) içlerine eğilme donatısı yerleş- tirilmesi, bu donatının bağlantı bölge- sindeki sürekliliğinin sağlanması, KKE içerisine ve bağlantı bölgesine beton dökülmesi ile oluşturulmaktadır. BPf KKE, imalat aşamasındaki yüklere da- yanabilecek bir kalıp görevi görmekte- dir. Park ve Bull [4] bu yöntemle üretil- miş dış kolon-kiriş bağlantılarının (Şe- kil 1-a) deneylerini yapmıştır. Denenen kolon-kiriş bağlantısı iyi bir süneklik ve enerji tüketimi sergilemiştir. Şe- kil 1-a’da gösterilen KKE ile içerisine dökülen taze betonun bütünleşmediği, bu nedenle kiriş eğilme rijitliğini kesitin çekirdek bölümünün oluşturduğu dü- şünülmüştür. Kim ve diğ. [6] ise farklı bir iç kolon- kiriş bağlantısının deneylerini yap- mıştır. Bu yeni detayın, Park ve Bull [4] tarafından incelenen detaydan üç farklılığı bulunmaktadır. Birinci farklılık, şantiyedeki montaj süresini kısaltmak üzere BPf kolonların çok katlı yekpare ve bağlantı bölgelerinin betonsuz ola- rak üretilmesidir. İkinci farklılık, KKE da kancalı boyuna donatı yerine düz donatı kullanılarak iç kolon-kiriş bağ- lantılarında donatı yoğunluğunun azal- tılmasıdır. Üçüncü farklılık da yerinde dökme beton ile KKE arasında yapısal bütünlüğün sağlanması amacıyla KKE etriyelerinin yerinde dökme çekirdeğe ankre edilmesidir. Böylelikle kirişin negatif moment kapasitesinin belirlen- mesinde KKE dahil olmak üzere tüm Şekil 1. BPf kabuk-kiriş-eleman (KKE) ile yapılan kolon-kiriş bağlantıları