Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 28 ların yanısıra bu sektörde sıkça yapılan bazı tasarım ve uygulama hatalarının olduğundan da söz etmek yanlış ol- maz. Yine de özellikle 1999 depremleri sonrasında prefabrike binalardaki ha- sarlardan, göçmelerden önemli dersler çıkartılarak, daha düzgün denebilecek uygulamalara rastlamak sevindirici olmuştur. Prefabrike yapıların yalnızca sanayi yapıları alanında değil, uygun/ sünek birleşim detaylarının kullanılma- sı koşuluyla, çok katlı binaların (örne- ğin konut, hastane, okul vb) olduğu alanlarda da etkin/yaygın bir biçimde kullanılması sektöre ve topluma önem- li katkıda bulunacaktır. Her deprem sonrasında kamuda ve özel sektörde yoğun onarım ve güç- lendirme çalışmaları yapılmaktadır; bu deprem sonrasında da böyle bir durum beklenmektedir. Türkiye’nin bu konuda uluslararası düzeyde önem- li deneyimi vardır. Bu deneyiminden uygun bir biçimde yararlanılması, ilkeli ve her binanın kendine özgü özellik- leri ile “gerçek” hasar durumu göz önüne alınarak hazırlanacak kapsamlı bir projeye göre güçlendirilmesi zo- runludur. Bölgede deprem öncesinde güçlendirilen bazı kamu binalarının depremdeki performansları kabul edi- lebilecek düzeydedir; uygun güçlen- dirme yapılması durumunda yapılarda hasar sınırlandırılabilmekte, göçme ise tamamen önlenebilmektedir. Bölgede- ki hasarlı binalarda çok değişik türden (konvansiyonel ve ileri) güçlendirme yöntemlerinin kullanılabileceği açıktır. Bu bağlamda, önem katsayısı yüksek binalarda hasar kontrollü güçlendirme yöntemleri (örneğin sıvı ya da metal sönümleyiciler) özellikle önem kazan- maktadır. TEŞEKKÜR Yazarlar Elazığ ve Malatya’da yaptıkları incelemeler sırasında her türlü desteği ve yardımı esirgemeyen • Elazığ İMO Temsilcisi İnşaat Mü- hendisi Hıdır Kaya’ya, • İnşaat Mühendisi Mustafa Yalçın’a, • İnşaat Mühendisi Ahmet Rasim Sağ’a, • İnşaat Mühendisi Mehmet Murat Selçuk’a, İnşaat Mühendisi Harun Yavuz’a, teşekkür etmeyi bir borç bilirler. 1. ve 4. yazarlar İTÜ, 2. yazar NKÜ, 3.ya- zar MSGSÜ tarafından bu incelemeyi yapmak üzere bölgede görevlendiril- miş olup yazarlar bu görevlendirmeler için üniversitelerine teşekkür ederler. Makale kapsamında yapılan tüm de- ğerlendirmeler yazarların görüşünü/ gözlemlerini yansıtmaktadır. KAYNAKLAR [1] Prof.Dr.Tuncay Taymaz ile kişisel söy- leşi. [2] http://www.koeri.boun.edu.tr/ sismo/2/24-ocak-sivrice-elazig-dep- remi-2/B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve DAE. Bölgesel Deprem-Tsunami İz- leme ve Değerlendirme Merkezi, 24 Ocak Sivrice-Elazığ Depremi, Basın Bülteni. [3] AFAD, 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) M w 6.8 Depremine İlişkin Ön Değerlen- dirme Raporu, Deprem Dairesi Baş- kanlığı, Ocak 2020. AFAD, 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi Raporu. Şubat 2020. [4] Taymaz, T., Eyidogan, H., and Jack- son, J.A. (1991). Source Parameters of Large Earthquakes in the East Ana- tolian Fault Zone (Turkey), Geophysi- cal Journal International-Oxford, 106, 537-550. [5] Özgen, K., Çılı, F., Çelik, O.C. (1992). Erzincan Depremi’nden Gözlemler, YAPI, Sayı 129, s.35-41. [6] Çelik, O.C, Çılı, F., Özgen, K. (2000). 17 Ağustos 1999 Kocaeli (İzmit) Dep- remi’nden Gözlemler, YAPI, Sayı 218, s.65-76. [7] AFAD, 2018. Türkiye Deprem Tehlike Haritası. https://deprem.afad.gov.tr/ deprem-tehlike-haritasi [8] AFAD, 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi Raporu, Deprem Dairesi Baş- kanlığı, Şubat 2020. [9] Sesigür, H., Çelik, O.C. ve Çılı, F. (2007). Tarihi Yapılarda Taşıyıcı Bi- leşenler, Hasar Biçimleri, Onarım ve Güçlendirme, İMO İstanbul Bülten 89, s.10-21. [10] Aytaç, İ. (2015). Geleneksel Malatya Evleri Envanteri, Malatya Büyükşehir Belediyesi. [11] Sesigür, H., Çelik, O.C. ve Çılı, F. (2006). Gazbeton Binaların Deprem Yükleri Altındaki Performansı, 3.Ulusal Yapı Malzemesi Kongresi, İTÜ Mimar- lık Fakültesi, Taşkışla, İstanbul, s.88- 100. [12] Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik 1975, (ABYYHY 1975). [13] Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik 1998, (ABYYHY 1998). [14] Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik 2007, (DBYBHY 2007). [15] Türkiye Bina Deprem Yönetmeli- ği-2018, (TBDY-2018). [16] Zorbozan, M., Barka, G. ve Sarıfakıoğ- lu, F. (1998). Ceyhan Depreminde Prefabrik Yapılarda Görülen Hasarlar, Nedenleri ve Çözüm Önerileri, Beton Prefabrikasyon Dergisi, 48, 20-24. [17] Ataköy H. (1999). 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi ve Türkiye Prefab- rik Birliği Üyelerince Yapılan Prefabrike Yapılar, Beton Prefabrikasyon Dergisi, 52, 5-14, 1999. [18] Elazığ O.S.B., Malatya 1.O.S.B., Malat- ya 2.O.S.B ile yapılan görüşmeler. [19] Karadoğan F., Yüksel E., Bal İ.E. (2012). Safecast Araştırma Projesinin Bir Parçası Olarak İki Tip Prefabrike Dış Kolon – Kiriş Birleşim Bölgesi, Beton Prefabrikasyon Dergisi, 102, 7-62. [20] Yüksel E., Karadoğan H. F., Bal İ. E., İlki A., Bal A., İnci P. (2015). Seismic behavior of two exterior beam column connections made of normal strength concrete developed for precast cons- truction, Engineering Structures, vol. 99, pp. 157-172.