Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 8 ile karşılaştırıldığında S ae değerlerinin özellikle kısa periyotlu (örneğin az kat- lı betonarme ve kırsal yığma kargir) binalarda pik değerlere ulaştığı, buna Depremi’nden sonra bölgede yapılan incelemede değişik gruptaki yapılar- daki gözlemler ayrı ayrı verilecektir. Şekil 1a’da Malatya ve Elazığ illeri ve çevresinde yazarlar tarafından ziya- ret edilen yerleşim yerlerinde Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkın- da Yönetmelik (2007)’de öngörülen A 0 değerleri, AFAD tarafından yayımlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nda [7] tasarım depremi için öngörülen PGA (475 yıl-en büyük yer ivmesi) değerleri ve bu depremde ölçülen en büyük değerler birlikte verilmektedir. Bu öngörülen değerlerden en büyüğü Örmeli’de 0.684g, en küçüğü Malatya OSB’de 0.322g’dir. Deprem sırasında ölçülen en büyük yer ivmesi değerleri merkezüstünde en çok 0.30g, Elazığ merkezde en çok 0.14g ve Malatya merkezde ise en çok 0.09g civa- rındadır [8]. Böylece bölgede şehir merkezlerindeki güncel/yeni yapıların beklenen ivme değerlerinin çok altında (%28~38), eski binaların ise tasar- landığı ve inşaat edildiği dönemlere göre değişiklik göstermekle birlikte geçmişteki yönetmeliklerde öngörülen değerlerin biraz altında ya da civa- rında yer ivmeleri etkisinde kaldıkları söylenebilir. Bu makalenin yazıldığı dönemde kuvvetli yer hareketine ilişkin ivme kayıtları ilgili kurumlar tarafından yayınlanmadığı için yapıların değerlen- dirilmesinde çok önemli olan, bu dep- reme özgü ivme, hız ve yerdeğiştirme spektrum eğrileri verilememektedir. Buna karşın, bir fikir edinmek ama- cıyla, Türkiye Bina Deprem Yönetme- liği-2018 (TBDY-2018)’de tanımlanan DD2-Deprem Yer Hareketi düzeyi için Malatya (Merkez), Elazığ (Merkez) ve Sivrice’de yeni tasarımlar için öneri- len ve %5 (0.05) sönüm oranına karşı gelen ZA, ZB, ZC, ZD, ZE yerel zemin sınıflarına ilişkin yatay elastik tasarım ivme spektrumları Şekil 1b ve 1c’de verilmiştir. Bu spektrumlar üzerinde, sıkça rastlanan 1~3 katlı yığma kargir (T 1 =0.1s~0.3s), 4~8 kat betonarme iskelet (T w =0.4s~0.8s) ve prefabrike sanayi yapılarına (T w =0.6s~0.9s) ilişkin birinci doğal titreşim periyotla- rı sınırları da gösterilmiştir. Bu eğriler [3]’de Şubat 2020 tarihli ikinci raporda Sivrice için verilen spektrum eğrileri Selin KOCA 2018 yılında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Mimarlık bölümünden onur öğrenci derecesiyle mezun ol- muştur. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi yüksek lisans prog- ramına devam etmektedir. Cumhu- riyet dönemi Türk mimarisi, yüzen yapı tasarımı üzerinde araştırmaları bulunmaktadır. Prefabrike betonar- me yapıların tasarımı ve güçlendirme üzerine araştırma, proje ve uygula- malarında çalışmaktadır. 2018 yılın- da Emek Prefabrik ve F=m.a Pro- je’de proje mimarı olarak çalışmaya başlamıştır. Şekil 1. a: Malatya ve Elazığ civarında tasarımda öngörülen ve depremde ölçülen en büyük yer ivmeleri (PGA-475 yıl)