Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 134

MAKALE BETON PREFABRİKASYON NİSAN 2020 ◆ SAYI : 134 7 değiştirme değerlerinin küçük olması (yaklaşık 10cm civarında) nedeniyle yüzey kırıklarına pek rastlanmadığı sis- mologlar tarafından belirtilmiştir. Böl- gede meydana gelen yıkıcı deprem- lerin kaynak parametreleri [4]’te çok kapsamlı bir biçimde verilmiştir. 24 Ocak 2020 Doğanyol (Malatya) - Sivri- ce (Elazığ) depreminin Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde gerçekleşen önemli depremler arasında olduğu açıktır. Yazarlar, 8-10 Şubat 2020 tarihleri arasında depremden etkilenen bölge- yi binalarda meydana gelen yapısal hasarları ve göçmeleri belirlemek için ziyaret etmişlerdir. Bu ziyaret sırasında öncelikle Malatya ve civarı, sonrasında ise Elazığ ve civarı incelenmiştir. Bu makalenin amacı bölgede yapılan bu incelemenin sonuçlarını paylaşmak ve Türkiye’de önceki yıllarda meydana gelen depremler sonrasında izlenen- ler ile karşılaştırmaktır. Bu bağlamda, Türkiye genelinde uygulanan değişik yapısal güçlendirme uygulamalarının bölgedeki örnekleri de görülmüş, bu tür yapılarda güçlendirmenin etkinliği de kısaca değerlendirilmiştir. Prefab- rikasyon sektörünün bölgedeki etkin- liklerine özel bir yer verilerek, sıkça kullanılan sistemlerin deprem sonra- sında izlenen performansları üzerinde de durulacaktır. 2. YAPISAL HASARLAR Her yıkıcı deprem sonrasında hasar gören yapılar/binalar üzerinde yapılan incelemelerden önemli dersler çıkar- tılmaktadır. Son 28 yılda Türkiye’de meydana gelen ve yapısal hasarlara/ göçmelere neden olan depremler ve büyüklükleri aşağıda sıralanmıştır : 13 Mart 1992 Erzincan Depremi (M s =6.8) 1 Kasım 1995 Dinar Depremi (M L =5.9) 27 Haziran 1998 Ceyhan Depremi (M s =6.3) 17 Ağustos 1999 Kocaeli (İzmit) Dep- remi (M w =7.4, M s =7.8) 12 Kasım 1999 Düzce Depremi (M s =7.3, M w =7.1) 6 Haziran 2000 Çankırı Depremi (M w =6.0) 3 Şubat 2002 Sultandağı Depremi (M d =6.0, M w =6.2 ) 27 Ocak 2003 Pülümür Depremi (M s =6.2, M w =6.0) 1 Mayıs 2003 Bingöl Depremi (M s =6.4) 23 Ekim 2011 Van Depremi (M w =7.2) 20 Temmuz 2017 Bodrum-Kos Depre- mi (M w =6.6) 13 Mart 1992 Erzincan ve 17 Ağustos 1999 Kocaeli (İzmit) depremleri son- rasında yapılan incelemelerin sonuç- ları verilmiştir [5,6]. Mevcut yapı sto- ğunun çoğunlukla betonarme iskelet türü binalardan oluşması nedeniyle bu incelemeler bu tür yapılar üzerinde yo- ğunlaşmış ve bir hasar sınıflandırması üzerinde durulmuştur. Buna göre, kat sayısı 3~6 arasında değişen pek çok betonarme binada yapılan inceleme sonrasında çelik donatı ve özellikle be- ton malzeme kalitesindeki yetersizlikler (çoğu zaman f c =6~7MPa değerlerine kadar düşen), taşıyıcı sistemde plan düzeyinde ve düşeyde yaşanan dü- zensizlikler, uygun olmayan enine ve boyuna çelik donatı düzenleri, kısa kolon, kısa kiriş, yumuşak/zayıf kat oluşumları, burulma, sünek olmayan betonarme eleman detayları, yetersiz boyutlardaki yapısal elemanlar, yeter- siz yatay rijitlik, ikinci mertebe etkileri (P-Delta), yerel zemin koşulları (örne- ğin sıvılaşma) gibi yapısal sorunların yanında binaların konumlarına ve mi- mari özelliklerine de bağlı olarak deği- şik düzeylerde dolgu duvarı hasarları izlenmiştir. Göçen binalardaki en bü- yük katkının kısa kolonlar ile yumuşak/ zayıf katlardan kaynaklandığı, zeminin büyütme etkisinin durumu daha da kö- tüleştirdiği sonucuna varılmıştır. Bu ön bilgiler ışığında 24 Ocak 2020 Doğanyol (Malatya) - Sivrice (Elazığ) Kurtuluş ATASEVER İTÜ Yapı Mühendisliği Yüksek Lisans Programını 2016 yılında tamamla- mıştır. Tokyo Teknoloji Enstitüsü’nde araştırmalar yapmış ve halen İTÜ Deprem Mühendisliği doktora prog- ramında eğitimine devam etmekte- dir. Sismik yalıtımlı yapıların tasarımı, enerji sönümleyici sistemlerinin sa- yısal modellenmesi, geliştirilmesi ve deneysel olarak incelenmesi konula- rında araştırmalar yapmaktadır. Sinem EMANET 2018 yılında FSMVÜ Mimarlık Bölü- mü ve Çift Anadal Programı ile İnşa- at Mühendisliği Bölümünü bitirerek lisans eğitimini tamamlamıştır. İTÜ Mimarlık Fakültesi Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi programında yüksek lisans eğitimine devam etmektedir. Yapı mühendisliği ve yapı teknolojile- ri alanlarında çalışmalar yapmaktadır.