Türkiye Prefabrik Birliği | Sayı: 137

MAKALE BETON PREFABRİKASYON OCAK 2021 ◆ SAYI : 137 12 görülse de, esasen 1975 yönetmeliği- ne göre tasarlanmış olan ve görece za- yıf zeminler üzerinde bulunan pek çok bina riske açık iken taşıyıcı sistem ha- sarı veya başka bir olumsuzluk yaşa- madan bu depremde test edilmişlerdir. Mevcut prefabrike yapı stoğunda bu performansı etkileyen önemli unsurlar aşağıdaki gibi sıralanabilir; • İzmir il genelinde prefabrike yapı kültürünün nitelikli geçmişi ve yay- gınlığı, • Kurulduğu 1984 yılından beri bölge firmalarının Türkiye Prefabrik Birliği çatısı altında toplanmasının getirdi- ği deneyim, bilgi ve rekabet birlikte- liği, • 1997 de başlayan deprem yönet- melikleri değişim sürecinde “pre- fabrike betonarme” yapım tarzının yer alması ve 2007- 2018 versi- yonları ile gelişerek devam etme- sinin özellikle tasarım sürecinde yarattığı olumlu zorlayıcı etkileri, • Deprem yönetmeliklerinin gelişim süreci ile yerel zemin koşullarının dikkate alınması, değişen tasarım koşulları ve bunların yapıma etkisi, • İl genelinde İzmir Büyükşehir Bele- diyesi ve İnşaat Mühendisleri Odası işbirliği ile yapılan proje denetimin 2000’li yıllarda yapı denetim kanu- nu ile yasallık ve otonomi kazanma- sı ve 2013 yılında TSE-TPB işbirliği ile oluşturulan TSE K 118 belgelen- dirme süreci ile denetimin etkisi, • Teknolojinin gelişimine paralel ola- rak, özellikle donatı çubuklarının B420 ve B500 cinslerinin nitelikli yaygın kullanımı. Odağı şehre 70 km uzaklıkta olan bu depremi bir uyarı olarak kabul ederek; 2018 Deprem Yönetmeliği tasarım spektral ivmelerinin gerçekleşme ola- sılığının çok yüksek olduğu İzmir’de, mevcut deprem senaryo çalışmaların- da belirtildiği gibi zaman kaybetmeden aşağıdaki önlemlerin alınmasında bü- yük yarar vardır: • Bu yazının 4. Bölümünde örnek- lendiği gibi, özellikle 1997 yılı ön- cesinde inşa edilmiş ve olumsuz zemin koşullarına sahip olan tüm binalarının yapısal güvenliklerinin gözden geçirilerek performans de- ğerlendimelerinin yapılması ve elde edilecek sonuçlara göre geleneksel yöntemler ya da sönüm arttırıcı vb. ileri teknikler kullanılarak deprem güvenliklerinin sağlanması, • Yapısal olmayan elemanlarda olu- şabilecek hasarların sanayide ne- den olacağı olumsuzlukları öngöre- rek, başta “duvar kaynaklı” hasarlar ile “stok ürün” uygulamalarında stabilite bozulmalarının önlenmesi, • Tasarım sürecinde olmayan bina- ya sonradan eklenmiş ara katların bulunması durumunda, var ise ana taşıyıcı sistemle olan bağlantılarının kaldırılması ve uygun şekilde dila- tasyon detayının oluşturulması. KAYNAKLAR [1] AFAD, “30 Ekim 2020 Ege Denizi, Seferihisar (İzmir) Açıkları (17.26 km) Mw 6.6 Depremine İlişkin Ön Değerlendirme Raporu”, Deprem Dairesi Başkanlığı, Ekim 2020. [2 İzmir Deprem Senaryosu ve Dep- rem Master Planı, 1998, (www. izmir.bel.tr/izmirdeprem/#t561) . [3] 30 Ekim 2020 İzmir Depremi Değerlendirme Raporu, İstanbul Teknik üniversitesi. [4] Organize Sanayi Bölgele- ri Güncel Envanter Tablosu, https://osbuk.org/wp- con- tent/uploads/2020/12/envan- ter15122020.pdf. [5] Ege Serbest Bölgesi, https:// www.esbas.com.tr/. [6] İzbaş İzmir Serbest Bölgesi, htt- ps:/ /www.izbas.net/hakkimizda. [7] 30 Ekim 2020 İzmir Dep- rem Afeti, (https://webdosya. csb . gov . t r / db / i zmi r / habe r - ler/2020_20201121031632. pdf). [8] Beton Prefabrikasyon Dergisi Sayı 129, Sayfa 17-19, Şubat 2019. [9] Afet Bölgelerinde Yapılacak Ya- pılar Hakkında Yönetmelik, T.C. İmar ve İskan Bakanlığı, Deprem Araştırma Enstitüsü Başkanlığı, 1975. [10] Afet Bölgelerinde Yapılacak Ya- pılar Hakkında Yönetmelik, 1997 Deprem Yönetmeliği (1998 De- ğişiklikleri İle Birlikte), Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 1998. [11] Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, 26454 ve 26511 sayılı Resmi Gazeteler, 2007. [12] Türkiye Bina Deprem Yönetme- liği, 30364 sayılı Resmi Gazete, 18 Mart 2018.