MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
NİSAN 2012
?
SAYI : 102
44
l
b1
u f
bd
?
?
R
A
s
f
ym
burada l
b1
,
A
s
,
u, f
ctd
sırasıyla döşeme içinde yeralan üst donatının eşdeğer kenetlenme boyu, o donatının kesit alanı,
çevre uzunluğu ve yerinde dökülen betonun çekme dayanımıdır. Aderans dayanım gerilmesinin alabileceği en büyük
değer f
bd
ile donatının ortalama akma gerilmesi fym aşağıdaki gibi hesaplanabilecektir.
f
bd
= 2.25 f
ctd
f
ym
= 1.08 f
yk
Döşeme içinde kalan kiriş üst donatısı için (l
b2
+a
c
)
? l
b1
olması önerilmekte veya bu olamıyorsa alttan gelip yukarı
kırılan donatıya kaynaklanması öngörülmektedir. Burada a
c
kolon genişliğini göstermektedir. Birleşim bölgesinde yer
alan alttaki donatıların kenetlenme boyu l
b3
en az l
b2
ye eşit olmalı ya da bunlara karşılık gelen üst donatıya kaynaklan-
malıdır.
c-
Yatay kayma
;
Bu amaçla aşağıdaki eşitsizliğin sağlanıp sağlanmadığına bakılmalıdır; A
ss
f
yd
?
?
R
A
st
f
ym
burada A
ss
kiriş yüksekliği h ya eşit alınabilecek olan birleşim bölgesinde prefabrike kirişten çıkan filiz etriyelerin toplam
kesit alanını göstermektedir.
Kritik kesitte pozitif momentin alabileceği en büyük değer M
Rd
= A
st
f
yd
z´´´ bağıntısı ile belirlenebilecektir. Burada z´´´ =
h - x´´´/2 ? 0.96h şeklinde hesaplanacak ve x´´´= A
st
f
yd
/(
f
cd
b) alınacaktır. İfadedeki b etkin döşeme tabla genişliğini, A
st
ise toplam boyuna donatı kesit alanını göstermektedir.
d-
Eğilme
:
a maddesine gidiniz.
e-
Donatının kenetlenmesi
:
b maddesine gidiniz.
f-
Yatay kayma
:
c maddesine gidiniz.
Kritik kesit #2 Simetrik kesit
Bu kesit eğilme momenti M
Rd
,
eksenel kuvvet N ve kesme kuvveti V nin birlikte etkisi altındadır. Boyuna donatıların aktığı
düşünülerek aşağıdaki iki göçme biçimi üzerinde durulacaktır.
a-
?
R
M
Rd
ve N’ in birlikte etkidiği
Çekme donatılarının sıyrılıp çıkması:
Bu amaçla aşağıdaki eşitsizlik sağlanmalıdır,
l
b4
u f
bd
?
?
R
A
s
f
ym
Burada u ve A
s
sırasıyla kesitteki dört eşdeğer filizden birinin çevresi ile kesit alanını göstermektedir. Bağıntıdaki ade-
rans gerilmesinin en büyük değeri f
bd
ve donatının ortalama akma gerilmesi f
ym
aşağıdaki gibi hesaplanabilecektir;
f
bd
= 0.45 f
md
f
ym
= 1.08 f
yk
f
md
burada kesitte kullanılan dolgu betonunun silindir basınç dayanımını ve f
yk
ise donatının karakteristik akma gerilme-
sini göstermektedir.
b-
Yatay kayma
:
Bu amaçla aşağıdaki eşitsizliğin gerçekleşip gerçekleşmediği gözden geçirilmelidir;
V
Rd
?
?
R
V
d
,
burada
V
Rd
= V
dd
+V
fd
V
dd
= 1.3 A
d
(
f
cd
f´
yd
)
1/2
? 0.25 A
d
f´
yd
V
fd
= 0.5 b x f´
cd
f´
cd
= 0.5 f
cd
olarak tanımlanmaktadır. Bu denklemlerde b, x, f
cd
,
A
d
ve f´
yd
sırasıyla 2 nolu kritik kesitin genişliği, basınç bölgesi
derinliği, yerinde dökülen beton ya da kolondaki betondan hangisinin basınç dayanımı küçükse onun basınç dayanımı,
akmamış bulunan eşdeğer filiz donatı toplam alanı ve eşdeğer filiz donatıların tasarım akma dayanımını göstermekte-
dir.
Önerilen
?
R
değeri orta düzeyde süneklik varsayımı ile 1.2 dir.
Hasar ve Bölgesel Süneklikler
Deneylerde elde edilen bölgesel süneklik oranları Tablo 4 de toplu olarak verilmektedir. Ulaşılan değerler 3.5 ile 12.5 aralığında
değişmektedir. Bazı numunelerde yüksek düzeyde bölgesel süneklik elde edilirken bazı numunelerde normal (orta düzeyde)
bölgesel süneklik elde edilmiştir.
