MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
KASIM 2013
?
SAYI : 108
18
3.3
Çözümleme
3.3.1
İnşaat Aşamaları
Bölüm 3.2.1’de açıklandığı gibi; sis-
tem, düşey ve ardgerme yükleri altında
inşaat aşamaları göz önüne alınarak
çözülmüştür. Şekil 15’te aşamalı yük-
leme sonucunda oluşan eğilme mo-
menti diyagramı 2 aksı için verilmiştir.
3.3.2
Modal Çözümleme
Sistemin her iki asal doğrultusu için
modal çözümleme parametreleri Çizel-
ge 4’te, etkin mod şekilleri Şekil 16’da
verilmiştir.
3.3.3
Statik İtme Çözümlemesi
Binanın her iki asal doğrultusu için
statik itme çözümlemesi yapılmıştır.
Çözümlemeden elde edilen bazı yapı-
sal davranış parametreleri Çizelge 5’te
verilmiştir.
Yapının her iki asal doğrultusu için 50
yılda aşılma olasılığı %2 olan deprem
altında yapacağı en büyük doğrusal-
elastik olmayan yer değiştirmeleri,
DBYBHY’de (2007) önerilen yöntem-
den yararlanılarak tahmin edilmiştir.
Tasarım depremi ve etkin titreşim
modlarına ait modal kapasite diyag-
ramları Şekil 18’de verilmiştir.
Yapının her iki asal doğrultusu için itme
analizinin başında hesaplanan başlan-
gıç periyodları (T
1
),
Şekil 17’de verilen
ivme spektrumundaki karakteristik
periyod TB’den daha kısadır(T
1
<T
B
).
Bu yüzden iteratif bir yaklaşımla yer
değiştirme tahmini yapılmıştır (Çizelge
6
ve 7). Kısmi ard-germeli birleşimler
üzerine yapılan deneylerde (Sakata
vd., 2006) düğüm noktasının merkeze
çeken bir çevrimsel model (origin-ori-
ented hysteresis) ile temsil edilebilece-
ği gösterilmiştir. DBYBHY’te önerilen
Şekil 15
2
aksı eğime momenti diyagramı-kNm
11/16
3.3
Çözümleme
3.3.1
İ
n
ş
aat A
ş
amaları
Bölüm 3.2.1’de açıklandı
ğ
ı gibi; sistem, dü
ş
ey ve ardgerme yükleri altında in
ş
aat a
ş
amaları göz
önüne alınarak çözülmü
ş
tür.
Ş
ekil 15’te a
ş
amalı yükleme sonucunda olu
ş
an e
ğ
ilme momenti
diyagramı 2 aksı için verilmi
ş
tir.
Ş
ekil 15
2
aksı e
ğ
ime momenti diyagramı-kNm
3.3.2
Modal Çözümleme
Sistemin her iki asal do
ğ
rultusu için modal çözümleme parametreleri Çizelge 4’te, etkin mod
ş
ekilleri
Ş
ekil 16’da verilmi
ş
tir.
Çizelge 4 Modal çözümleme parametreleri (Etkin Mod için)
X do
ğ
rultusu
Y do
ğ
rultusu
Periyot
0,48
s
0,48
s
Modal kütle katılım oranları
0,89
0,94
Modal katılım çarpanları
19,09
19,57
Tepe noktası seviyesindeki mod vektörü (
tepe
?
)
0,0679
0,0625
Bina a
ğ
ırlı
ğ
ı
44070
kN
Ş
ekil 16
Etkin mod
ş
ekilleri
3.3.3
Statik
İ
tme Çözümlemesi
Binanın her iki asal do
ğ
rultusu için statik itme çözümlemesi yapılmı
ş
tır. Çözümlemeden elde
edilen bazı yapısal davranı
ş
parametreleri Çizelge 5’te verilmi
ş
tir.
X Yönü
Y Yönü
X doğrultusu Y doğrultusu
Periyot
0,48
s
0,48
s
Modal kütle katılım oranları
0,89
0,94
Modal katılım çarpanları
19,09
19,57
Tepe noktası seviyesindeki mod vektörü (Ø
tepe
)
0,0679
0,0625
Bina ağırlığı
44070
kN
Çizelge 4
Modal çözümleme parametreleri (Etkin Mod için)
Şekil 16
Etkin mod şekilleri
Şekil 17
Elastik tasarım ivme spektrumu, I.
Deprem Bölgesi, Z3 zemin sınıfı
12/16
Yapının her iki asal do
ğ
rultusu için 50 yılda a
ş
ılma olasılı
ğ
ı %2 olan deprem altında yap
büyük do
ğ
rusal-elastik olmayan yer de
ğ
i
ş
tirmeleri, DBYBHY’d (2007) önerilen yö
yararlanılarak tahmin edilmi
ş
tir. Tasarım depremi ve etkin titre
ş
im modlarına ait modal
diyagramları
Ş
ekil 18’de verilmi
ş
tir.
Yapının her iki asal do
ğ
rultusu için itme analizinin ba
ş
ında hesaplanan ba
ş
langıç per
(
T
1
),
Ş
ekil 17’de verilen ivme spektrumundaki karakteristik periyod T
B
’
den daha kısadır(
Bu yüzden iteratif bir yakla
ş
ımla yer de
ğ
i
ş
tirme tahmini yapılmı
ş
tır (Çizelge 6 ve 7). Kı
germeli birle
ş
imler üzerine yapılan deneylerde (Sakata vd., 2006) dü
ğ
üm noktasının
çeken bir çevrimsel model (origin-oriented hysteresis) ile temsil edilebilece
ğ
i göster
DBYBHY’te önerilen yöntem; tersinir yükler altında davranı
ş
ları lasto-plastik çe
m dele uyan sistemler için belirli bir sapma ile ortalamada kabul edilebilir sonuçlar verm
Ancak, rijitlik azalmalı modeller için sapmalar ciddi seviyelere çıkmaktadır (Ruiz-G
Miranda, 2005). Bu nedenl çalı
ş
mada, ideal elasto-pla t k mod l için bulunan yer de
ğ
i
ş
t
ortalamada %20 fazlası dikkate alınarak merkeze çeken model için en büyük do
ğ
rusal
yer de
ğ
i
ş
tirme tahmin edilmi
ş
tir (Ruiz-Garcia ve Miranda, 2005).
Ş
ekil 17
Elastik tasarım ivme spektru u, I. Deprem Bölgesi, Z3 zemin sınıfı
Çizelge 5
Çözümle e sonucu elde edilen bazı yapısal davranı
ş
parametreleri
Do
ğ
rultu
S
d
(
m)
(1)
u
t
(
m)
(2)
R
y
(
S
ae
/
a
y
)
(3)
V
t
/
W
(4)
(%)
V
d
/
W
(5)
(%
X
0,104
0,162
5,8
45,0
17,9
Y
0,104
0,154
5,8
45,5
18,0
(1)
Modal yer de
ğ
i
ş
tirme istemi
(2)
En büyük do
ğ
rusal-elastik olmayan yer de
ğ
i
ş
tirme istemi
(3)
Dayanım Azaltma Katsayısı
(4)
Performans noktasında hesaplanan taban kesme kuvvetinin bina a
ğ
ırlı
ğ
ına oranı
(5)
Tasarım e
ş
de
ğ
er deprem yükünün bina a
ğ
ırlı
ğ
ına oranı
Çizelge 6
Yer de
ğ
i
ş
tirme istemlerinin bulunması(X yönü)
Adım
T
i
S
ae
C
o
C
1
S
d
R
C
1(2)
1.
adım
0.48
1.5
1.3
1
0.086
6.58
1.21
2.
adım
0.104
5.8
1.207
3.
adım
0.104
S
a
(
T)=1.5(T
B
/
T)
0.8
T
A
=0.15
1.50
S
a
(
T)
T
T
B
=0.60
0.60
Doğrultu S
d
(
m)
(1)
u
t
(
m)
(2)
R
y
(
S
ae
/
a
y
)
(3)
V
t
/
W
(4)
(%)
V
d
/
W
(5)
(%)
X
0,104
0,162
5,8
45,0
17,9
Y
0,104
0,154
5,8
45,5
18,0
(1)
Modal yer değiştirme istemi
(2)
En büyük doğrusal-elastik olmayan yer değiştirme istemi
(3)
Dayanım Azaltma Katsayısı
(4)
Performans noktasında hesaplanan taban kesme kuvvetinin bina ağırlığına
oranı
(
5)
Tasarım eşdeğer deprem yükünün bina ağırlığına oranı
Çizelge 5
Çözümleme sonucu elde edilen bazı yapısal davranış parametreler
i
X Yönü
Y Yönü