7 / 48
MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
TEMMUZ 2015
◆
SAYI : 115
5
Prefabrike Beton Elemanlarda Ard Çekme Kanalındaki
Boşluğun Ultrasonik-Eko Yöntemi ile Belirlenmesi
IDENTIFICATION OF VOID IN POST-
TENSIONING TENDON DUCT IN
PRECAST CONCRETE MEMBERS BY
ULTRASONIC-ECHO
ABSTRACT:
Ultrasonic-echo method has been
widely used to identify defects such as
crack, void, delamination in concrete.
The method is based on elastic wave
propagation theory. In ultrasonic-
echo method, the generated elastic
waves propagate through concrete
and are reflected while passing
through another material. Reflected
waves are recorded by a transducer
located on surface of the structure
and are analyzed in time or frequency
domain. In this study, identification
of the location of the post tensioning
tendon duct and detection of voids
in the duct were investigated and
promising results were obtained. Data
obtained from measurements were
analyzed by applying SAFT (Synthetic
Aperture Focusing Technique) and
phase information in the ultrasonic
signal was taken into consideration.
Thus, features of the materials in the
section and effect of thickness of the
post-tensioning tendon ducts were
identified.
ÖZET
Beton içinde var olan çatlak, boşluk,
delaminasyon, ayrılma gibi hasarların
tespitinde tahribatsız test etme yön-
temlerinden ultrasonik-eko yöntemi
kullanılmaktadır. Yöntem elastik dalga
yayılımı teorisini temel almaktadır. Ul-
trasonik-eko yönteminde oluşturulan
elastik dalgalar beton içinde hareket
eder ve bir malzemeden başka bir
malzemeye geçerken yansır. Yüzeye
geri dönen dalgalar yüzeye yerleştirilen
sensörler tarafından algılanarak zaman
veya frekans tanım aralıklarında analiz
edilirler. Bu çalışmada prefabrike be-
ton elemanlarda ard çekme kanalının
yeri ve ard çekme kanalında bulunan
boşlukların belirlenmesi üzerine çalışıl-
mış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Ölçümlerden elde edilen veriler SAFT
(Synthetic Aperture Focusing Tech-
nique, Yapay Açıklıklı Odaklanma Tek-
niği) ile analiz edilmiştir ve geri dönen
ultrasonik sinyalin faz farkı göz önünde
bulundurulmuştur. Böylece kesit içeri-
sinde kalan bölgelerin malzeme özel-
likleri ve ard çekme kanal kılıf kalınlık-
larının sinyale etkisi belirlenebilmiştir.
1. GİRİŞ
Yapılar çevresel etkiler ve artan ke-
sit zorları nedeniyle zamanla hasara
uğramakta ve bu nedenle stabilitele-
rini yitirmektedir. Bu durumun ortaya
çıkmasını önlemek için hasar seviye-
leri ve yerleri belirlenmeli ve duruma
uygun gerekli önlemler alınmalıdır.
Hasarın tespiti için kullanılan birçok
yöntem mevcuttur. Karot alımı gibi
elemanda kesit azalmasına sebep olan
geleneksel test teknikleri yapının ve/
veya yapı elemanının bütünü hakkın-
da bilgi vermemekte ve çok gerçekçi
olmamaktadır. Bu noktada tahribatsız
muayene yöntemleri hem elemana
zarar vermeden tespit yapmaya imkan
vermekte hem de gözle görünmeyen
bölgelerin de hasarlarını belirlemede
etkili yöntemler olarak karşımıza çık-
maktadır. Sıkça kullanılan tahribatsız
muayene yöntemlerinden biri olan
ultrasonik-eko (UE) malzeme içinde
oluşan elastik dalgaların yansımaları-
nın yüzeye yerleştirilen sensörler ta-
rafından algılanması ve zaman tanım
aralığında analiz edilmesi temeline
dayanmaktadır (Kozlov et al., 2006;
Krause et al., 2006; Schickert, 2005).
Ayrıca yöntem çeşitli görüntüleme
algoritmaları sayesinde test edilen
elemanların entegre şekilde görüntü-
lenmesine de imkan vermektedir. UE
yöntemi için bir görüntüleme tekniği
olan SAFT geliştirilmiştir. Ard çekmeli
betonarme kesitlerdeki ard çekme ka-
nalının yerinin tespiti de SAFT ile ko-
laylıkla yapılabilmektedir (Schickert et.
al. 2004). Shivprakash ve arkadaşları
İnş. Müh. Sena TAYFUR
2009 yılında lisans eğitimine başladı-
ğı Ege Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Bölümü’nden 2013 yılında mezun ol-
muştur. Aynı sene aynı bölümde Yapı
Anabilim Dalı’nda yüksek lisans eğitimine
başlamıştır ve bu eğitimine tahribatsız
muayene konusunda çalışarak devam
etmektedir. Aynı zamanda 2014’ten beri
Ege Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bö-
lümü Yapı Anabilim Dalı’nda Araştırma
Görevlisi olarak çalışmaktadır.