MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
OCAK 2015
◆
SAYI : 113
5
Yangın Sonrasında Betonarme Bir Yapının Deprem
Performansının Belirlenmesi
EARTHQUAKE PERFORMANCE OF AN
R.C. BUILDING AFTER FIRE
ABSTRACT:
When a structural member is subjected
to a temperature-time exposure
during a fire, this exposure causes a
predictable temperature distribution
within the member. Increased
temperatures cause deformations and
property changes in the constitutive
materials of a structural member.
With the knowledge of property
changes, the usual methods of
structural mechanics can be applied
to predict the fire resistance and
performance of a reinforced concrete
structural member. The availability
of material properties at elevated
temperatures permits a mathematical
approach to predict the fire resistance
of structural members. The scope of
this study is to investigate the effect of
fire on reinforced concrete structures;
especially the nonlinear behavior of
structures under earthquake type of
loading. For this purpose, together
with the existing building condition,
three different fire scenarios (60 min
-120 min -180 min fire durations) are
investigated for the comparison of the
after-fire seismic performance. In all
members the cover thickness is 2 cm.
ÖZET
Betonarme elemanlar yüksek sıcaklık
etkisinde, betonun ve çeliğin mekanik
ve fiziksel özelliklerinde değişiklikler
meydana gelmesiyle dayanım kaybı
yaşar. Yangın gibi yüksek sıcaklık etki-
sine maruz kalmış yapıların güçlendi-
rilmesi ya da yıkımına karar vermeden
önce, yapının son durumunun doğru
bir şekilde değerlendirilmesi gerekir.
Bu değerlendirmelerin sağlıklı bir şekil-
de yapılabilmesi için, yüksek sıcaklık
etkisinde malzeme davranışının; fizik-
sel, mekanik ve termofiziksel özellikle-
rindeki değişimin iyi bilinmesi gerekir.
Bu bildiri, her iki doğrultuda dört açıklı,
beş katlı betonarme bir yapının yangın
sonrası deprem performansının belir-
lenmesini içermektedir. Değerlendirme
kapsamında tüm taşıyıcı elemanlarda
2cm pas payı olduğu kabul edilmiş
ve zemin katta ki betonarme eleman-
larının 60, 120 ve 180 dakika süre ile
yangına maruz kalması sonucunda,
yapının deprem performansının doğru-
sal olmayan statik itme analizi ile belir-
lenmesini ve bunun neticesinde genel
ve eleman bazlı sonuçların karşılaştırıl-
ması yapılmıştır.
1. GİRİŞ
Yangının tüm diğer yapılarda oldu-
ğu gibi, önlem alınmamış betonarme
yapılarda da can ve mal kayıplarına
neden olabilecek bir afet olduğu bilin-
melidir. Deprem felaketi ile karşılaştı-
rıldığında, depremin ne zaman ve ne
büyüklükte olacağı, ya da dönüş peri-
yotları itibari ile daha az ihtimali olan
bir doğa felaketi olduğu düşünülecek
olursa, yangının her zaman depreme
göre daha sık meydana gelmesi ola-
sılığı bulunmaktadır. Deprem ile karşı-
laştırıldığında yangın yapay bir afettir.
Gelişmiş ülkelerde yapıların yangına
karşı dayanımı, depreme karşı dayanı-
mına benzer şekilde güncel yönetme-
liklere dayandırılarak tasarlanmaktadır.
Ülkemizde özel yapıların dışında yapı-
ların yangına karşı dayanıklı tasarlan-
masını mecbur kılan bir yönetmelik
bulunmamaktadır. Bununla birlikte bir
çok konut yapısının münferit katların-
da çıkmış lokal yangınlar sonrasında
herhangi bir onarım, iyileştirme yada
güçlendirme yapılmaksızın kullanımına
devam edilmekte, ancak yangın son-
rasında taşıyıcı elemanların depremin
yıkıcı etkisi altında davranışı çok daha
farklı olabilmektedir.
Betonarme yapılar çelik yapılar ile
karşılaştırıldığında yangına karşı çok
daha iyi bir performans sergilerler. Bu
Mert HACIEMİROĞLU
İnşaat Yüksek Mühendisi
1986 yılında İstanbul'da doğdu. İlk, orta
ve lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı.
Kocaeli Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Bölümü'nden 2009 ylında mezun oldu.
2014 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi,
Fen Bilimleri Enstitisü, Deprem mühen-
disliği Anabilim Dalı'nda yüksek lisans
eğitimini tamamlayan HACIEMİROĞLU
yüksek lisans tezinde betonarme yapıların
yangın dayanımlarını doğrusal elastik ol-
mayan yöntem ile inceledi. Yüksek tonajlı
depolama tankları ve karbon lifli polimer
ile sismik güçlendirme gibi konularda
çalıştı. 2009 yılından bu yana OTS İnşa-
at Müh. Mim. San. Tic. Ltd. Şti'de statik
tasarım mühendisi olarak çalışmaktadır.
