MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
OCAK 2015
◆
SAYI : 113
9
değiştirme ilişkileri iki parametre ile
ifade edilir. Basınç dayanımı f
c,
θ
ve f
c,
θ
’e karşılık gelen birim şekil değiştirme,
ε
c1,
θ
olarak ifade edilir. Betonun çekme
dayanımı ihmal edilmiştir (Tablo-1).
Silisli agrega kullanılmış betonun
yüksek sıcaklıktaki ana parametreleri
Tablo-1’de verilmiştir. Sıcaklığın ara
değerleri için doğrusal interpolasyon
yapılabilir. Basınca maruz betonun
yüksek sıcaklıktaki gerilme-birim şekil
değiştirme ilişkisi Şekil-7’de verilmiş-
tir. (TS EN 1992-1-2)
Beton elastisite modülünün değişimi
Sıcaklık betonun elastisite modülü üze-
rinde de basınç dayanımına benzer bir
etkiye neden olur. TS EN 1992-1-2’de
betonların elastisite modülünün sıcak-
lıkla değişimine ilişkin bağıntılardan
aşağıdaki grafik türetilmiştir (Şekil-8).
Diğer değişken parametreler hakkın-
da
Isı şoku parametresi
Gevrek malzemelerde sıcaklık deği-
şimleri hızlı ve sıcaklık gradyanı yüksek
ise büyük ısıl gerilmeler ve dolayısıyla
çatlamalar oluşabilir. Isı şoku denilen
bu olay ısı iletimine ve ısıl genleşmeye
büyük ölçüde bağlıdır.
Buhar difüzyonu
Malzemenin su buharı difüzyonuna
gösterdiği direnç, su buharı difüzyon
direnç faktörü olarak tanımlanır ve
yapı malzemesi için TS EN 12086’ya
göre belirlenir. Kearsley ve Wainwright
tarafından yapılan çalışmada yoğun-
luğun artması ile betonun su buharı
geçirimliliğinin azaldığı dolayısı ile su
buharı difüzyon direncinin arttığı ifade
edilmiştir [3].
Patlama şeklinde kabuk dökülmesi
(Kavlama)
Betonun rutubet muhtevası kütlece
%2,5-3,0’den daha az olduğunda
patlama şeklinde kabuk dökülmesinin
meydana gelmesi olası değildir. (TS
EN 1992-1-2). Beton dayanımı arttıkça
betonun kavlama riski de artar. Gele-
neksel beton yüksek dayanımlı beton-
lara göre daha geçirimli olduğundan
yangında bünyelerinde mevcut olan
boşluk suyunun buharlaşmasından
meydana gelen boşluk basıncı düşük
Şekil 7.
Betonun yüksek sıcaklıktaki geril-
me birim şekil değiştirme ilişkisi.
Tablo 1.
Silis agregalı betonda sıcaklığa bağlı gerilme şekil değiştirme ilişkisi.
Beton Sıcaklığı,
θ
Silisli Agregalar
[ºC]
f
c,
θ
/ f
ck
ε
c1,
θ
ε
cu1,
θ
20
1
0.0025
0.0200
100
1
0.0040
0.0225
200
0.95
0.0055
0.0250
300
0.85
0.0070
0.0275
400
0.75
0.0100
0.0300
500
0.6
0.0150
0.0325
600
0.45
0.0250
0.0350
700
0.3
0.0250
0.0375
800
0.15
0.0250
0.0400
900
0.08
0.0250
0.0425
1000
0.04
0.0250
0.0450
1100
0.01
0.0250
0.0475
1200
0
0.0000
0.0000
Şekil 8.
Betonun elastisite modülünün sıcaklıkla değişimi.
