23 / 62
MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
KASIM 2015
◆
SAYI : 116
23
DERS 4: Sargılama Donatısı
Tersinir kesme ve eğilme altındaki yaş bağlantılarda kulla-
nılan yeni beton mutlaka gerektiği gibi sargılanmalıdır. Hele
hele bu bağlantı birleşimde oluyorsa durum daha da vahim-
dir elbette.
Bu iş için kullanılacak etriyeler, elemanlardan çıkan etriyeler
kuşkusuz çok yararlıdır, elemanlar bir birine sağlıklı biçimde
bağlanır ama, buna ek olarak yeni etriyeler kullanılması da
gerekebilir.
Etriyelenin çok yararlı olduğunu söylemeye lüzum yok ay-
rıca etriyenin kenetlenme ve bindirmeli ek bakımından da
davranışı iyileştirdiği hatırlatırmak istiyorum.
DERS 5: Plaka Ankrajı
Bu kez de kuru bağlantılardan söz ediyoruz, plaka ankrajı
önemli çünkü bütün kuvvetler bu ankraj üzerinden aktarılır
birinden diğerine. Tersinir yük altında ise (ki, deprem söz
konusu olunca elbette böyle) beton çatlayıp gevşeyince, düz
veya çatal ankraj çubukları ortada kalıveriyor, kurtuluveriyor;
o nedenle de çok elverişli bir davranış elde edilmiyor. Oysa
kapalı etriye biçimindeki ankraj çubukları mem daha güven-
lidir, hem de sargı etkisine katkısı olur.
DERS 6: Donatı Kalitesi
Hakan (Ataköy) tam önümde oturuyor. Onun çok iyi bildi-
ği gibi, Türkiye’de donatı kalitesi çok değişkendir. Özellikle
karbon içeriği çok önemli bir sorundur. Dolayısıyla kaynak-
lamaktan olabildiğince kaçınmak gerektiği ortadadır. Kaynak
yapılması ille de zorunlu ise (ki, bazan gerekli olabilir), kar-
bon içeriği mutlaka araştırılmalı ve uzman kaynakçı kulla-
nılmalıdır.
DERS 4: SARGILAMA DONATISI
Tersinir kesme ve eğilme altındaki yaş
bağlantılarda, yeni beton sargılanmalıdır.
Bağlantı birleşimdeyse, olay daha vahimdir.
Elemanlardan çıkan etriyeler çok yararlıdır.
Yeni etriyeler kullanılması da gerekebilir.
Etriyelerin, kenetlenme ve bindirmeli ek
koşullarını da iyileştirdiği unutulmamalıdır.
DERS 5: PLAKA ANKRAJI
Kuru bağlantılarda, plaka ankrajı önemlidir.
Bütün kuvvetler bu ankrajlardan aktarılır.
Tersinir yük altında beton çatlayıp gevşeyince,
düz veya çatal ankraj çubukları kurtuluverir.
Kapalı etriye biçimindeki ankraj çubukları
hem daha güvenlidir, hem sargı etkisi vardır.
DERS 6: DONATI KALİTESİ
Türkiye’de donatı kalitesi çok değişkendir.
Özellikle karbon içeriği önemli bir sorundur.
Kaynaklamaktan olabildiğince kaçınılmalıdır.
Kaynak yapılması zorunlu ise, karbon içeriği
bilinmeli ve uzman kaynakçı kullanılmalıdır.
DERS 7: Donatı Büküm Çapı
Bir başka önemli nokta...
Türkiye’de donatı işçiliğine pek fazla önem verilmiyor. Önü-
retimli beton sanayiinde epeyce önem veriliyor ama yine de
donatı büküm çapının atlandığını çok gördüm. Bu çok çok
önemli bir olay. Özensiz uygulamanın ciddi sorunlara neden
olduğu sıkça görülür. Beklenmedik bir kırılmayı açıklayama-
dığımız bir durum oldu günün birinde. Ancak otopsi yaparak
ne olduğunu anlayabildik kırılmanın küçük büküm çapı nede-
niyle donatının kırılmasından kaynaklandığını. Yani bu alanda
yönetmelik koşuluna kesinlikle uyulması gerkmektedir.
DERS 7: DONATI BÜKÜM ÇAPI
Türkiye’de donatı işçiliğine pek önem verilmez.
Oysa, donatı büküm çapı çok önemlidir
.
Özensiz uygulama ciddi sorunlara neden olur.
Beklenmedik bir kırılmayı açıklayamaz, otopsi
yapmadan ne olduğunu anlayamazsınız.
Yönetmelik koşuluna kesinlikle uyulmalıdır.