Türkiye Prefabrik Birliği

MAKALE

BETON PREFABRİKASYON

KASIM 2016

◆

SAYI : 120

için elde edilen ve toplamda 96 adet

kolon yüzey görseli sayısallaştırılarak

deney sırasında kolon üzerinden öl-

çülen yük-yer değiştirme değerlerine

bağlı olarak TDY-2007’de tanımlanan

dört farklı hasar seviyesi ile eşleşti-

rilmiştir. Eşleştirilen dört farklı hasar

seviyesine ait görseller akıllı bir yazılım

ile eğitilip test edilmiştir. Mevcut veriler

ile yapılan test işlemi neticesinde çalış-

mada öngörülen akıllı sistemin mevcut

betonarme ve prefabrike betonarme

yapıların kolonlarında oluşacak olan

hasarı %70’in üzerinde bir başarı ora-

nında doğru olarak tespit ettiği görül-

müştür. Bu yöntemin hızlı ve ekonomik

olmasından dolayı betonarme ve pre-

fabrike betonarme yapılar için alternatif

bir hasar tespit yöntemi olarak kullanı-

labileceği düşünülmektedir.

1. GİRİŞ

Prefabrike ya da konvansiyonel sis-

temle üretilmiş betonarme yapıların

deprem sonrası görecekleri hasarın

belirlenmesi ve depremde bu yapıla-

rın gösterdikleri gerçek performansın

mümkün olduğunca doğru ve hızlı bir

şekilde belirlenmesi oldukça önemlidir.

Özellikle prefabrike betonarme yapılar-

da yapısal kurgu gereği en önemli per-

formans göstergesi kolonlarda oluşan

hasardır. Ters sarkaç olarak da nite-

lendirilen alttan soketli temele ankastre

olarak bağlanmış üstteki bağlantıları

ise mafsallı olarak tasarlanmış pre-

fabrike taşıyıcı sistem türü, Türkiye’de

prefabrike yapı stokunun önemli kısmı-

nı oluşturmaktadır. Konsol eleman ola-

rak çalışan kolonlarda, hasarlar soket

temel üst cidarına yakın plastik mafsal

bölgesinde yığılmaktadır. Dolayısıyla

deprem sonrasında yapılacak olan ha-

sar değerlendirmelerinde bu bölgenin

incelenmesi binanın genel performans

düzeyine ulaşmada etkili olmaktadır.

Ayrıca prefabrike betonarme bir bina-

nın kolon kesit ve detaylarının genel-

likle sabit olması hasar tespitini de

kolaylaştırmaktadır. Şekil 1a, 1b ve 1c,

1999 Marmara depreminden sonra

Marmara bölgesindeki bazı prefabrike

sanayi yapılarının kolon-soket temel

birleşim (bağlantı) bölgelerinde oluşan

hasar örneklerini içermektedir. Yapılan

gözlemler soket temel cidarlarında bir

hasarın oluşmadığını da göstermiştir.

Dolayısıyla soket derinliğinin ve birle-

şim detaylarının uygun olması duru-

Şekil 1.

Betonarme Prefabrike Kolonlarda Soketli Temel Üstü Kolon Bölgesinin Deprem Hasarları (a ve c resimleri M. H. Arslan’ın arşivinden)

Doç. Dr. Musa Hakan ARSLAN

İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat

Mühendisliği Bölümünde 1998 yı-

lında lisans, 2000 yılında ise yük-

sek lisans eğitimini tamamlamıştır.

Yüksek lisans tez konusu prefab-

rike yapıların deprem performansı

üzerinedir. 1998-2001 yılları ara-

sında YESA prefabrik firmasında

proje mühendisi olarak çalışmıştır.

2002-2003 yıllında KHO’da asker-

lik görevinin ardından 2003 yılında

Selçuk Üniversitesinde araştırma

görevlisi olarak akademik hayata

başlamıştır. 2007 yılında tamamla-

dığı dış perde duvar uygulaması ile

güçlendirilen betonarme çerçeveler

ile ilgili doktorasının ardından 2007

yılında Yardımcı Doçent, 2011 yı-

lında ise Doçent olmuştur. Halen

Selçuk Üniversitesinde Doçent ola-

rak akademik çalışmalarına devam

etmektedir.