11 / 62
MAKALE
BETON PREFABRİKASYON
KASIM 2015
◆
SAYI : 116
11
nırlandırılması ve birleşimde dönmenin
önlenmesi için Şekil 2 de yer alan özel
deney düzeneği kullanılmıştır.
Bu çalışmada, pimli birleşimin kesme
kuvveti etkisindeki davranışı incelen-
miştir. Uygulamada, kolon eğilmesine
bağlı olarak düğüm noktasında dönme
de meydana gelmektedir. Düğüm nok-
tasında oluşan dönme SAFECAST pro-
jesi kapsamında Ljubljana Üniversitesi
[1] ve Atina Teknik Üniversitesi’nde
[2] yapılan çerçeve deneylerinde elde
edildiği gibi, pimli birleşimin kayma
dayanımını azaltabilmektedir.
2.1 Numunelerin özellikleri
Kolon ve kiriş elemanların kesitleri,
önüretimli yapılarda sıklıkla kullanılan
boyutlara benzer seçilmiştir. Kolon ke-
siti 0.60 m × 0.40 m, kiriş kesiti de
0.40 m × 0.60 m olarak belirlenmiş-
tir. Kolon elemanların boyuna donatısı
12Ø20, enine donatısı Ø10/100 dür.
Kiriş elemanlar alt ve üst yüzde 3Ø18
boyuna donatıya ve Ø10/100 enine do-
natıya sahiptir. Kiriş ve kolon arasında
20 mm kalınlığında elastomerik yastık
kullanılmıştır. Numunelerin beton ba-
sınç dayanımı ortalaması 30‑35 MPa
aralığındadır. Donatı ve pimler B500C
kalitesindedir. Pimlerin geçirilmesi için
kiriş ucunda 65 mm çapında borular
kullanılmıştır. Pimler yerleştirildikten
sonra, pim yuvası rötre yapmayan
harç ile doldurulmuştur. Harç prizini
tamamladıktan sonra pimlerin tepesin-
deki somunlar sıkılmıştır. İki numune
hariç olmak üzere, tüm deneyler pim
yuvasındaki harç yerleştirildikten 24
saat sonra gerçekleştirilmiştir. Bir gün-
lük harcın basınç dayanımı ortalaması
23 MPa olarak belirlenmiştir.
2.2 Deney Program
ı
Deneysel çalışmada incelenen değiş-
kenler aşağıda sıralanmıştır.
•
Pim çapı
. Ø32, Ø25 ve Ø16 olmak
üzere üç farklı pim çapı kullanıl-
mıştır.
•
Pim sayısı
. Deneylerin büyük bölü-
münde iki pimli birleşimler incelen-
miştir. Sınırlı sayıda numunede tek
pim durumu da çalışılmıştır.
•
Pim ekseninin yükleme doğrultu-
sunda kiriş kenarına olan mesafesi
(d)
. Deneylerin büyük bölümünde
d
değerinin 0.10 m’ye eşit olduğu
numuneler kullanılmıştır.
d
mesa-
fesinin 0.15 m ve 0.20 m olduğu
numuneler de test edilmiştir.
2.3 Ölçüm düzeneği
Hidrolik verenin yükü bir yük hücresi
vasıtasıyla, uygulanan yatay yerdeğiş-
tirme ise hidrolik verenin iç yerdeğiştir-
me ölçeriyle izlenmiştir. İlave olarak, iki
yerdeğiştirme ölçer kirişin ön yüzünde
üst (D1) ve alt (D2) noktalarına, bir
yerdeğiştirme ölçer de kolon tepesine
(D3) yerleştirilmiştir, Şekil 3b. Genel
olarak, D1 ve D2’den alınan kayıtlar,
kirişte parçalanma meydana gelene
kadar, hidrolik verenin iç yerdeğiştirme
ölçeri ile eşit sonuç vermiştir. D3 kaydı
sıfıra çok yakındır. Düğüm noktasın-
dan 0.10 m mesafede kolon içeri-
•
Pim boşluklarına yerleştirilen har-
cın dayanımı
. Deneylerin çoğunlu-
ğunda harç dayanımı 20 MPa dü-
zeyindeyken, iki deneyde 44 MPa
olan durum incelenmiştir.
Toplam 22 adet deney gerçekleşti-
rilmiştir. Her bir birleşim türü için tek
yönlü itme ve/veya çekme yüklemesi
ile çevrimsel yükleme yapılmıştır. Çev-
rimsel yükleme deneylerinin büyük
bölümüne çekme yüklemesiyle baş-
lanmıştır. Çevrimsel yüklemede kulla-
nılan yerdeğiştirme protokolü Şekil 3a
da verilmiştir.
(a)
(b)
Şekil 3.
(a) Çevrimsel yükleme için yerdeğiştirme protokolü (b) yerdeğiştirme ölçer konumları
Yerdeğiştirme /dy
Zaman (saniye)